(مسئله 553 )اگر كسى بعد از تمام شدن طواف و انصراف از آن، شك كند كه آيا طواف را زيادتر از هفت دور به جا آورده، يا شك كند كمتر به جا آورده، اعتنا نكند و طوافش صحيح است، ليكن در صورت دوم، احتياط مستحب در استيناف و از سرگرفتن است.

(مسئله 554 )اگر بعد از طواف شك كند كه صحيح به جا آورده يا نه، در صورتى كه اِتيان هفت دور معلوم باشد، مثلاً احتمال بدهد كه از طرف راست طواف كرده يا مُحدث بوده يا از داخل حجر اسماعيل(عليه السلام) طواف كرده، اعتنا نكند و طوافش صحيح است.

(س 555 )اگر كسى در اثناى طواف در صحّت شوط سابق يا جزئى از شوطى كه بدان مشغول است و محلّ آن گذشته، شك بكند، چه حكمى دارد؟

ج ـ طواف او صحيح است.

(مسئله 556 )اگر شخص در آخر دور كه به حجرالاسود ختم شد، شك كند كه هفت دور زده يا هشت دور يا زيادتر، به شكّ خود اعتنا نكند و طوافش صحيح است؛ و اگر قبل از رسيدن به حجرالاسود و تمام شدن دور، شك كند كه دورى كه مى زند دور هفتم است يا هشتم، طوافش باطل است.

(س 557 )اگر در حال طواف يا سعى شك كند كه شوط چندم است، و با همين حال طواف و سعى را ادامه دهد، بعد به يك طرفِ شك يقين كند، و اعمال را تمام نمايد، آيا عملش به نحوى كه ذكر شد صحيح است؟

ج ـ احتياط واجب در اعاده طواف و سعى است و صحّت آنها محلّ اشكال است؛ چون احتمال مانعيّت شك بماهو هو، وجود دارد، كه در روايت ابى بصير، اعاده و استيناف با شكّ در طواف تعليل شده است، به قوله «حتّى يحفظ».[1]

(مسئله 558 )اگر كسى در آخر دور يا در اثناى آن ميان شش و هفت دور و هر چه پاى نقيصه در كار است، شك كند، طواف او باطل است.

(مسئله 559 )اگر در بين طواف نداند چند شوط طواف انجام داده طوافش باطل است و طواف را از سر بگيرد.

مسئله 560 )اگر در طواف مستحبى در عدد شوطها شك كند، بنا بر كمتر گذارد و طواف او صحيح است.

(مسئله 561 )شخص كثيرالشّك، در عدد دورها اعتنا به شكّش نكند و معيار در كثيرالشّك، عرفى است و معناى عدم اعتنا اين است كه بنا به نفع خود بگذارد، مگر اينكه بنا بر زيادى موجب بطلان عمل گردد كه در اين صورت بنا بر اقل مى گذارد.

(مسئله 562 )«گمان » در عدد شوطها معتبر نيست و حكم شك را دارد.

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. همان، 13/362، أبواب الطواف، باب 33/ 11.