(مسئله 92) با بودن شرايط زير وضو صحيح و با نبودن حتّى يكى از آنها، وضو باطل است:

1. آب وضو پاك باشد (نجس نباشد)؛

2. آب وضو مباح باشد (غصبى نباشد)؛

3. آب وضو مطلق باشد (مضاف نباشد)؛

4. اعضاى وضو پاك باشد؛

5. مانعى از رسيدن آب بر اعضاى وضو نباشد؛

6. با قصد قربت و بدون ريا وضو بگيرد؛

7. وضو به ترتيبى كه در اعمال وضو بيان شد به جا آورده شود؛

8. مُوالات رعايت شود (بين اعمال وضو فاصله نيفتد)؛

9. در كارهاى وضو از ديگرى كمك نگيرد؛

10. وقت براى وضو گرفتن و نماز خواندن، كافى باشد.

توضيح شرايط وضو

(مسئله 93) وضو با آب نجس باطل است، اگرچه انسان نجس بودن آن را نداند يا فراموش كرده باشد؛ و اگر با آن وضو نمازى هم خوانده باشد، بايد آن نماز را دوباره با وضوى صحيح بخواند.

(مسئله 94) وضو گرفتن با آب مضاف باطل است، امّا اگر مضاف بودن آن را نمى دانسته يا فراموش كرده و وضو گرفته، وضويش صحيح است.

(مسئله 95) آب وضو بايد مباح باشد، بنابراين در موارد زير وضو باطل است:

1. وضو گرفتن با آبى كه صاحب آن راضى نيست (راضى نبودن او معلوم است).

2. آبى كه معلوم نيست صاحب آن راضى است يا نه.

3. استفاده از آبى كه وقف افراد خاصّى است، (براى غير آن افراد) مانند حوض برخى از مدارس كه وقف محصلين همان مدرسه است يا وضوخانه بعضى از مساجد، كه وقف كسانى است كه در آنجا نماز مى خوانند.

(مسئله 96) وضو گرفتن از نهرها، گرچه انسان نداند صاحبان آنها راضى هستند يا نه، اشكال ندارد، امّا اگر صاحبان آن از وضو گرفتن جلوگيرى كنند، احتياط واجب آن است كه با آن آب وضو نگيرد.

(مسئله 97) اگر آب در ظرف غصبى باشد و آب ديگرى نباشد بنا بر احتياط مستحب، بايد تيمّم كرد، و اگر كسى با آن آب وضو بگيرد، معصيت كرده ولى وضويش باطل نيست، هر چند احتياط مستحب در اعاده آن است.

(مسئله 98) اعضاى وضو يعنى صورت، دستها و پاها در موقع شستن و مسح، بايد پاك باشد.

(مسئله 99) اگر چيزى بر صورت يا دستها باشد كه از رسيدن آب به آن جلوگيرى كند، براى وضو بايد برطرف شود.

(مسئله 100) اگر چيزى بر اعضاى مسح (جلوى سر و روى پاها) باشد، هرچند از رسيدن آب جلوگيرى نكند، بايد برطرف شود، چون بين دست و محلِ مسح نبايد چيزى فاصله شود.

(مسئله 101) خط قلم خودكار، لكّه هاى رنگ، چربى و كِرِمْ، در صورتى كه رنگ بدون جِرم باشد، مانع وضو نيست، ولى اگر جِرم دارد و روى پوست را گرفته باشد، بايد برطرف شود.

(مسئله 102) اگر مى داند چيزى بر اعضاى وضو چسبيده ولى نمى داند كه از رسيدن آب جلوگيرى مى كند يا نه، بايد آن را برطرف كند، يا آب را به زير آن برساند.

(مسئله 103) كارهاى وضو بايد بدين ترتيب انجام شود: اول صورت، بعد دست راست و سپس دست چپ را بشويد و بعد از آن سر و بعد پاها را مسح كند؛ و بنا بر احتياط واجب، نبايد پاى چپ را پيش از پاى راست مسح كند، امّا اگر هر دو پا با هم مسح شود مانعى ندارد، و اگر به اين ترتيب وضو نگيرد، باطل است.

(مسئله 104) موالات، يعنى پشت سر هم انجام دادن و فاصله نينداختن بين اعمال وضو.

(مسئله 105) اگر بين كارهاى وضو به قدرى فاصله بيفتد كه وقتى مى خواهد جايى را بشويد يا مسح كند رطوبت جاهايى كه پيش از آن شسته يا مسح كرده، خشك شده باشد، وضو باطل است.

(مسئله 106) كسى كه مى تواند اعمال وضو را انجام دهد، نبايد از ديگرى كمك بگيرد، پس اگر شخص ديگرى صورت و دست او را بشويد و يا مسح او را انجام دهد، وضويش باطل است.

(مسئله 107) كسى كه نمى تواند وضو بگيرد، بايد به كمك شخص ديگر وضو بگيرد، ولى خود او بايد نيّت وضو كند.

(مسئله 108) وضو، بايد به قصد قربت انجام شود، يعنى براى انجام فرمان خداوند وضو بگيرد، و لازم نيست نيّت را به زبان آورد يا از قلب خود بگذراند، چون نيّت همان داعى انجام كار قربةً الى الله است؛ و همين مقدار كه مى داند وضو مى گيرد كافى است، به طورى كه اگر از او بپرسند كه چه مى كنى، بگويد وضو مى گيرم.

(مسئله 109) چنانچه وقت نماز به قدرى تنگ است كه اگر انسان بخواهد وضو بگيرد، تمام نماز يا قسمتى از آن، بعد از وقت خوانده مى شود، بايد تيمّم كند؛ امّا اگر براى وضو و تيمّم به يك اندازه وقت لازم است، بايد وضو بگيرد.