باسمه تعالي
محضر مبارک حضرت آيت الله العظمی صانعی (مد ظله العالي)
با آرزوی سلامتی و قبولی طاعات و عبادات؛
احتراماً با توجه به فرارسيدن عيد سعيد فطر، فتوای مبارک را در خصوص سوالات ذيل جهت روشن شدن وظيفه مقلدان بيان فرماييد:
سؤال1: در صورت رؤيت هلال و ثبوت آن در ايران با نظر به اينکه ممکن است هلال در بعضی از مناطق ايران رؤيت شده باشد، آيا ما می توانيم در کشورهای ديگر، حكم به ثبوت اوّل ماه نماييم؟
پاسخ: حسب مبنای اخير اين جانب رؤيت هلال بر فرض ثبوت شرعی آن در هر مملكت برای مملكت ديگر، در صورتی كه در شب مشترك باشند اگر چه اشتراكشان در شب، در کلّ شب نباشد و به مقدار كمی باشد، كفايت می كند.
سؤال2: مقدار زكات فطره را بيان فرماييد.
پاسخ: مقدار زکات فطره تقريباً سه کيلوگرم گندم، جو، خرما، کشمش و هم چنين برنج می باشد که امروزه جزء قوت غالب است، و پرداختن قيمت هرکدام از آن ها به قيمت بازار همان محل هم کافی است و در حال حاضر قيمت سه کيلوگرم گندم در اکثر شهرهای ايران تقريباً 1500 تومان می باشد که پرداخت آن مجزی و برائت ذمه با آن حاصل می شود.
سؤال3: آيا مصرف زکات فطره همان مصارف هشت گانه زکات مال است يا خير؟
پاسخ: مصارفش همان مصارف است، لکن رعايت احتياط مستحب در آن است که به فقرای مؤمنين و شيعيان داده شود؛ کما اين که رعايت جهات افضليت يعنی ترجيح خويشان بر غير آن ها و همسايگان فقير و سپس اهل علم فقير، مطلوب و موجب ثواب زيادتر می باشد.
سؤال4: آيا پرداخت فطريه به مراکز و جاهايی که اطمينان به مصرف آن در مصارف معين شده توسط شرع نداريم، جايز است يا خير؟
پاسخ: مبرء ذمه نمی باشد و وثوق به مصرف در مصارف معينه شرعيه، لازم و شرط جواز و برائت ذمه است.
سؤال5: يک مد طعام که بايد به عنوان کفاره يا فديه به فقير داده شود، چه مقدار است؟
پاسخ: تقريباً هفتصد و پنجاه گرم، که در كفّاره يا فديه منحصراً بايد به فقرا نان، گندم و امثال اين دو از اطعمه داده شود و قيمت كفايت نمی كند; مگر آنكه پول را به او بدهد كه او وكالتاً، طعام تهيّه كند و وثوق به تهيّه آن نيز داشته باشد.
سؤال6: ما در تهران زندگی می كنيم، آيا می توانيم زكات فطره را به جای ديگری غير از محل زندگى، مثل محل اولی كه در آن زندگی می كرديم يا جای ديگر بفرستيم؟
پاسخ: در هر مکانی که به مصارف معينه شرعيه برسد مانعی ندارد.
سؤال7: آیا می توان فطریه را قبل از عید فطر پرداخت نمود.
پاسخ: اگر كسى قبل از ماه رمضان زكات فطره را بپردازد، صحيح نيست؛ ولى پرداخت آن در ماه رمضان مانعى ندارد.
سؤال8 : زکات فطره بر چه کسی واجب است ؟
پاسخ: كسى كه قبل از غروب شب عيد فطر گرچه يك لحظه، بالغ و عاقل و هشيار است و فقير نباشد، بايد براى خودش و كسانى كه نانخور او هستند، هر نفرى يك صاع (كه تقريباً سه كيلو است) گندم يا جو يا خرما يا كشمش يا برنج يا ذرت و مانند اينها به مستحق بدهد، و اگر پول يكى از اينها را هم بپردازد، كافى است.
سؤال9: زكات فطره به چه كسانى تعلق مى گيرد؟
پاسخ: كسى كه قبل از شب عيد فطر، حداقل توانايى تأمين مخارج يك سال خود و عائله اش را داشته باشد، كه در اين صورت بايد زكات فطره خود و عائله اش را بپردازد.
سؤال10: زكات فطره ميهمان شب عيد فطر بر عهده چه كسى است؟
پاسخ: بر عهده خود ميهمان است، حتى اگر قبل از غروب وارد شود، زيرا با مصرف غذا و افطارى يك شب، نانخور بودن و عيلوليت صدق نمى كند. آرى، اگر قبل از غروب آمده و بناست چند روزى بماند به عهده صاحبخانه و ميزبان است چون عيلوليت و نانخور بودن صدق مى كند.
سؤال11: آيا مى توان زكات فطره را به سيد فقير داد؟
پاسخ: سيد مى تواند زكات فطره خود را به سادات فقير بدهد، ولى غير سيد نمى تواند زكات فطره خود را به سيد بدهد.
سؤال12: آيا فطريه سربازانى كه در سربازخانه ها از جيره دولتى استفاده مى كنند، به عهده خود آنان است يا دولت؟ آيا سربازان عائله دولت محسوب مى شوند يا خير؟
پاسخ: به عهده دولت نمى باشد و اگر خودشان توان پرداخت را دارند و براى غذا پول آن را مى دهند، بايد زكات را بپردازند و اگر غذا را به آنان مى دهند كه نانخور دولت محسوب مى شوند، بنا بر احتياط باز زكات فطره به عهده خود آنان است، هر چند عدم تعلق به خود آنان هم، خالى از وجه نيست.
سؤال13: لطفاً زمان پرداخت زكات فطره را بيان فرماييد؟
پاسخ: از اول شب تا زوال و ظهر روز عيد مى باشد، آرى، براى كسانى كه نماز عيد مى خوانند احتياط واجب آن است كه قبل از نماز بپردازند و یا کنار گذاشته شود تا بعد به مصرف برسانند.
سؤال 14:آيا جايز است مكلّف زكات فطره را جدا كند و كنار بگذارد كه بعد به مصرف برساند؟
پاسخ: مانعى ندارد و بعد از جدا كردن هر زمانى كه ادا نمايد زكات فطره محسوب مى شود، ليكن اگر با وجود مستحق و محل مصرف مسامحه در اداى آن نمود و از بين رفت، ضامن مى باشد.
سؤال15: اگر به جهتى از جهات، زكات فطره را تا قبل از ظهر روز عيد، نه از مالش جدا كند و نه پرداخت نمايد، وظيفه او چيست؟
پاسخ: تكليف به پرداخت باقى است، ليكن بايد قربة الى الله بپردازد و قصد ادا و قضا ننمايد.
سؤال16: آيا در پرداخت زكات فطره، لازم است كه به فقير گفته شود زكات فطره است يا خير؟
پاسخ: لازم نيست و عمده رسيدن زكات به دست فقير است، و چنانچه گفتن آن او را ناراحت مى كند و موجب آسيب رساندن به شخصيت او مى شود، نبايد گفت.
در صورت تمایل جهت پرداخت فطریه میتوانید از طریق سایت www.saanei.org اقدام نمایید .
مبلغ فطریه: 1500 تومان
شماره حساب جهت واريز فطريه
بانک سامان
شماره حساب : 90017008942923
شماره شبا: 320560900170000894292003 IR
شماره کارت: 2926 - 0894 - 8615 - 6219
نزد بانک سامان شعبه قم کد9001 به نام حضرت آيت الله العظمي صانعي
بانک ملی
صاحب حساب : حضرت آيت الله العظمي صانعي
بانک ملي ـ شماره حساب سيبا : 0105983601000
مبلغ کفاره: 700 تومان
شماره حساب جهت واريز کفارات
بانک سامان
شماره حساب : 90017008942922
شماره شبا: 590560900170000894292002 IR
شماره کارت: 2927 - 0894 - 8614 - 6219
نزد بانک سامان شعبه قم کد9001 به نام حضرت آيت الله العظمي صانعي
بانک بانک ملی صاحب حساب : حضرت آيت الله العظمي صانعي
بانک ملي ـ شماره حساب سيبا : 0105983593005