بسم الله الرحمن الرحیم

قبل از آنکه بنده وارد بحث فقهی شوم، یک تشکر کنم و یک تذکری بدهم که هم تشکر و هم تذکر در راه احیاء حوزه‌های علمیه حفظه الله عن الحدثان و حفظ فقهی است که از حوزه‌های علمیه همان خواسته شده است و امام (س) در یک جلسه‌ای که ما خدمتشان بودیم آقایی به امام عرض کرد که ما در برخی سمت‌ها و پست‌ها، روحانی نداریم بفرستیم، امام فرمودند: «شما فقه را حفظ کنید، همه چیز دارید». بعد فرمود ما در حوزه علمیه قم در زمان سابق چهارصد نفر بودیم که نمی‌توانستیم در فیضیه و دارالشفاء حتی مباحثه کنیم، جرأت نبود، ترس بود، می‌رفتیم بیرون قم در باغ‌های اطراف مباحثه می‌کردیم». حالا غرض از این تشکر و تذکر بنده برای حفظ فقه و حفظ حوزه‌های علمیه است صانها الله عن الحدثان است که وظیفه همه ما هست آن را حفظ کنیم.

اما تشکر بنده خدمت شما به‌عنوان یک طلبه که سالیان طولانی در حوزه علمیه بوده‌ام – بنده از سال 1325 وارد حوزه علمیه اصفهان شدم و در سال1330 هم به حوزه علمیه قم آمدم - و تا به امروز در حوزه علمیه قم هستم و مسائل حوزه و فقه را دنبال می‌کنم، و اگر در زمان کوتاه، مدتی را بر حسب وظیفه و دستور سیدنا الاستاد الامام (سلام الله علیه) برخی پست‌ها و مسئولیت‌ها را پذیرفتم، باز مباحثاتم را در قم ترک نمی‌کردم، ساعت دو بعد از ظهر از تهران به قم بر می‌گشتم و ساعت چهار مباحثه داشتم که البته برخی از دوستانی که آن وقت می‌آمدند، یادشان است.

بنده به عنوان یک طلبه، که پدر و پدربزرگش روحانی بوده و سابقه طولانی در حوزه‌های علمیه دارم و به مسائل روحانیت و حوزه‌ها تا حدی آشنا هستم، از جناب حجت الاسلام و المسلمین آقای مسیح مهاجری تشکر می‌کنم. سرمقاله امروز روزنامه جمهوری اسلامی راجع به وابسته نشدن حوزه به حکومت‌ها و دولت‌ها را وقتی خواندم، همانجا خدا را شکر کردم، لذا از آقای مسیح مهاجری تشکر می‌کنم و به ایشان عرض میکنم حقاً شما حق شاگردی و تلمذ خصوصی نزد مرحوم آیت‌الله شهید بهشتی را خوب ادا کردید. در آن سال‌ها شهید بهشتی از تهران می‌آمد و برای تعدادی از افراد درس می‌گفت. ما باید این مقاله را مطالعه کنیم و بر همه کسانی که حق نوشتن و توانایی دارند باید تقدیر کنند و بیشتر توضیح بدهند و همین‌طور در فضای مجازی این مسائل را منتشر کنند. درست است که در روزنامه رسمی مملکت منتشر شده است، اما امروز فضای مجازی خیلی کاربرد دارد و طرفداران زیادی چه در داخل و چه در خارج دارد، خلاصه آن مقاله گویای این است که حوزه باید بر پایه خودش و مردم بایستد. در روایات داریم کسی که به‌دنبال علوم دینی می‌رود، بر حسب آیه شریفه «وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَحْتَسِبُ»، خدا روزی او را می‌رساند. نترسید و فکر نکنید که باید وابسته باشیم، اگر وابسته نشویم زندگی‌مان چنین و چنان می‌شود، خیر، این‌طور نیست. خداوند روزی‌ها را مقدّر کرده و آنچه را که او مقدّر کرده است، همان مقدّرها می‌رسد. کما اینکه تا به حال هم خداوند روزی حوزه‌های علمیه و روحانیت را رسانده است. منتها باید روحانیت در دل مردم جا داشته باشند، باید بنده روحانی طوری باشم که مردم دوستم بدارند، مردم علاقه‌مند باشند، اگر مردم علاقه داشته باشند و مرا بشناسند، وقتی بدانند من گرفتارم، کمک می‌کنند و گرفتاری‌ام را رفع می‌کنند، بدون منت و بدون توقع. چه بودجه‌ای از این بهتر که مردم با رضایت و علاقه زندگی شما را اداره کنند، چه بودجه‌ای از این بهتر که شما بروید اخبار اهل بیت (ع) را بگویید، آیات قرآن را تفسیر کنید، مسائل اسلامی را بیان کنید، مردم قربة الی الله به شما کمک کنند تا زندگی‌تان را اداره کنید و غیر از این راه‌های دیگری که خداوند مقدّر نموده و انجام می‌دهد، مطمئن باشید هر چه بیشتر ما بین مردم محبوب باشیم، خداوند هم قلوب مردم را به طرف ما متوجه می‌کند و با همین توجه قلوب مردم، زندگی ما اداره می‌شود، البته خیلی هم نباید عریض و طویلش کنیم. بنده خیلی با این حرف موافق نیستم که حوزه‌ها را اضافه کنیم، صد هزار، پنجاه هزار، داخل و خارج، چه بازدهی دارد، من به نمایندگان محترم عرض می‌کنم شما این مقاله روزنامه جمهوری اسلامی را که یک انسان وارسته و دلسوز نوشته بخوانید و روی آن فکر کنید، حجت خدا برای شما تمام است، این‌طور نیست که بودجه مملکت در اختیار شماست، لایحه‌اش را همان طور که دولت محترم نوشته، شما این کار را بکنید. از این جهت خوب است که این بار روشن و شفاف شد چه کسی چه مقدار می‌گیرد، آقای دیگر چه مقدار می‌گیرد؟ بپرسید، از خودتان بپرسید این پولی که به مؤسسه فلانی می‌دهیم، به مؤسسه آقای فلان می‌دهیم، چه بازدهی دارد، چه تولیدی دارد، اگر خدای ناخواسته این حوزه‌ها وابسته به دولت بشود، چه بازدهی دارد، الآن که به‌طور کلی وابسته نیست، جز یک مکان‌های خاص، آیا توانسته‌ایم مثل مرحوم حاج شیخ عبدالکریم تحویل دهیم، آیا مثل آقای گلپایگانی، آقای مرعشی نجفی و سیدنا الاستاذ و دیگران توانسته‌ایم تحویل بدهیم؟ آیا خطبایی مثل اشراقی و مرحوم فلسفی توانسته‌ایم تحویل دهیم؟ یا اینکه خواب دیده اینطور کن! آن امام زمان را دیده، آن پیغبر را دیده و ...، اینها که برای جامعه دردی دوا نمی‌کند، باید سخن از قلب برآید تا در قلب اثر کند، چرا هر روز ما حرف می‌زنیم کسی گوش نمی‌دهد؟! چرا طوری شده‌ایم که مردم وجوهات را اگر بتوانند بدهند – حالا که وضعیت اقتصادی مشکل شده- عقیده‌شان سلب شده است. چرا این‌طور شده، چرا این‌قدر مفاسد اجتماعی به‌وجود آمده. با این بودجه‌های کلان که همین مقاله آمار داده، نوشته بسیاری از مفاسد را می‌توان جلوگیری کرد. نمایندگان محترم به این بودجه‌ها توجه کنند، روی یک ریال آن، هم من مسئولم و هم آن آقایان مسئولند، من مسئولم که نگفته‌ام، آن آقایان مسئولند که فکر نمی‌کنند، مگر از امام امت(س) نشنیده‌اندکه امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «قلم‌ها را ریز کنید که کمتر از بیت المال مسلمین مصرف شود». این‌طور نیست که چون نماینده‌اید هرچه می‌خواهید انجام دهید و بودجه اختصاص بدهید، شاید شما بگویید چون خودتان نگرفته‌اید این حرف‌ها را می‌زنید، بله! بنده از روزی که برخی مسئولیت‌ها و سمت‌ها را پذیرفتم تا الآن اگر یک ریال از بودجه حکومت و دولت گرفته‌ام شما بیاورید من سرم را در مقابلش می‌دهم. اگر بنده موردی داشتم که تمام بلندگوهای دنیا را پر می‌کردند. ما نظر فقهی موافق سنت جواهری و فقه جواهری و شیخ انصاری و فقه امام امت (س) می‌دهیم، ببینید چه کردند؛ اما آنچه کردند به ضرر خودشان تمام شد «وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى»، «لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ»، تا فردا چه ببینند، تا فرداها چه بر سرشان می‌آید. آری، بنده نگرفته‌ام، چون زندگی‌ام را با منبر رفتن در تهران اداره کردم، هجده سال تمام شب پنجشبه و شب جمعه می‌رفتم تهران، همین آقای بزرگواری که آمده بود فرمود یک وقت با شما در ماشین بودیم دیدم یک سری ورقه کتاب دستتان است، گفتم این صفحات چیست، گفتید که اینها صفحات مکاسب است، جدا کردم توی راه مطالعه می‌کنم که وقتی می‌روم مسجد امام مکاسب را بگویم بدون مطالعه نباشم، گاهی می‌رفتیم مدرسه حقانی قدیم (شهیدین فعلی) که زیر نظر مرحوم شهید قدوسی بود، آن موقع برف آمده بود ما یک جفت از این گالش‌ها می‌پوشیدیم، دوستانی که درس می‌آمدند،‌گفتند حاج آقا امروز زنجیر بستید آمدید درس! درست است من خودم را با منبر اداره کردم، من اینطوری بودم.

این تذکر به نمایندگان محترم و عزیز و بزرگوار که دنیایشان را، دینشان را، امانت الهی را، بیت المال مسلمین را -که صغیر و کبیر در آن سهم دارند- آن مریضی که پول دارو و درمان ندارد، آن معتادی که از بیکاری به اعتیاد کشیده شده در آن سهم دارد، آن دختران و پسرانی که زندگی‌شان در اثر طلاق به هم خورده در آن سهم دارند، با دقت به بازدهی مراجعه کنند، هر بودجه‌ای که می‌خواهند بدهند، بازدهی آن را ببینند چطور است، مواظب باشند که حوزه‌های علمیه به وابستگی به دولتها آلوده نشود، دولت‌ها می‌آیند و می‌روند، بودجه‌ها تصویب می‌شود و می‌گذرد، زمان‌ها با هم اختلاف دارند و آنچه می‌ماند عمل شایسته و صالح است و آنچه در امور مؤثر است خدی بزرگ است، «لا مؤثر فی الوجود الا الله»، و آن است که «اللهُ يبسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ»، منتها اسباب‌ها و وسایلش را ما باید فراهم کنیم. این تذکر به نمایندگان محترم مجلس بود و به شما آقایان عرض می‌کنم که مقاله را بخوانید، مطالعه کنید، اگر اشکالی ملاحظه کردید، برای آن روزنامه بنویسید.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته