آیت الله حاج شیخ حسن صانعی فرزند محمدعلی در سال 1313.ش در روستای نیک آباد اصفهان در یک خانواده اصیل روحانی به‌ دنیا آمد. وی قرآن، ادبیات و برخی دروس دیگر را در مکتبخانه فراگرفت و در سال 1326 به اتفاق برادرش ـ حاج شیخ یوسف ـ به حوزه علمیه اصفهان رفت. در حوزه علمیه اصفهان دروس مقدمات و سطح را نزد اساتیدی همچون: معلم حبیب‌ آبادی، محمدحسن عالم نجف‌ آبادی، شیخ حسنعلی مختاری، سید جواد ابطحی خمینی‌ شهری، آشیخ اسداله نجف‌ آبادی و حاج آقا حسین درچه‌ ای به پایان رساند و در سال 1330 برای تکمیل علوم حوزوی به حوزه علمیه قم رفت. وی پس از طی دوره سطح، به دروس خارج فقه و اصول حضرات آیات عظام: سید حسین طباطبایی بروجردی و امام خمینی پیوست و از محضر آنان بهره‌مند شد. ایشان از همان آغاز دوران طلبگی در قم جزو ملازمان حضرت امام بودند و مدیریت بخشی از پذیرایی‌ها و برنامه‌های دید و بازدید امام را در بیت معظم له بر عهده داشت، و دیری نپایید که در حلقه یاران و محرمان اسرار امام گردید. با شروع نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی در آغاز دهه چهل، ایشان نیز تحت تعلیمات امام، پای در راه مبارزه با رژیم پهلوی نهاد. در جریان دستگیری امام در خرداد 1342 مراجع را به صدور اعلامیه و اعلام مواضع در این زمینه ترغیب کرد. بعد از تبعید امام به ترکیه در آبان 1343 به مبارزات خود ادامه داد و چندین بار توسط ساواک احضار و به وی تذکر داده شد. ایشان در 1352 دستگیر و با رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان قم به سه سال اقامت اجباری در مشکین شهر محکوم شد، اما در تبعید هم به مبارزات خود ادامه داد، از همین رو در سال 1353 محل تبعید وی از مشکین شهر به شهرستان مرند تغییر یافت. پس از پایان محکومیت تبعید در سال 1355، مجدداً به قم مراجعت نمود و فعالیت سیاسی خود را تداوم بخشید. در جریان انتشار مقاله توهین‌آمیز در روزنامه اطلاعات در هفدهم دی ماه 1356 به ساحت مرجعیت و حضرت امام، یکی از سازمان دهندگان اصلی در تظاهرات نوزده دی ماه در قم بود. مجدداً ساواک در سال 1356 وی را به عنوان عنصر و محرک اصلی و مخل نظم عمومی تشخیص داد و با حکم کمیسیون امنیت اجتماعی وی را به سه سال اقامت اجباری(تبعید) در میناب محکوم کرد، اما قبل از اینکه مأموران رژیم موفق به دستگیری وی شوند، متواری شد و مأموران در دستگیری او ناکام ماندند. سپس محل تبعید وی به میاندوآب تغییرکرد، در حالی که همچنان وی در اختفا به‌ سر می‌برد. کمیسیون امنیت اجتماعی قم در مرداد 1357 او را به تبعید در ایذه محکوم کرد، در حالی که همچنان مأموران از دستگیری او ناتوان بودند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و بازگشت حضرت امام به کشور در مدرسه رفاه و علوی در خدمت امام بود و از تنظیم‌ کنندگان ملاقات‌ های امام با شخصیت‌های دیدارکننده و مردم بود. بعد از استقرار نظام جمهوری اسلامی بارها از طرف امام مأمور امورات شرعی شد و از طرف امام در 22 تیر 1362 به عنوان سرپرست بنیاد پانزده خرداد منصوب شد که تا شهریور 1399 در این سمت فعالیت نمود. همچنین ایشان از سال 1376 به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزیده شد، ایشان پس از چند دوره که عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بودند، در آبان ماه 1401 با ارسال نامه ای به رهبر انقلاب از ایشان خواست به دلیل کِبَر سن و شرایط خاص جسمی، کناره گیری وی از عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام را بپذیرند، که مورد موافقت قرار گرفت. 

آیت‌الله حاج شیخ حسن صانعی پا به پای امام در تمام مراحل حساس نهضت و تثبیت انقلاب حضور فعال داشت و همگام با رهبر فرزانه انقلاب، فراز و نشیب‌های بسیاری را درک نمود و همان طور که ذکر شد از ابتدای جوانی در خدمت امام بود و در خلوت و جلوت استاد خود حضور داشت. این شخصیت منحصر به فرد، سینه‌اش محرم اسرار امام بود و سال‌ها خاطرات و خطرات را در سینه خود حفظ نمود. این اعتماد امام به شاگرد صمیمی و یار دیرینه به گونه ‏ای بود که در تمام این سال‌ها نماینده تام‌الاختیار در امور شرعی و مورد اعتماد و اطمینان کامل امام بودند. مناسب می‌دانیم در اینجا به نامه سراسر مهر و محبت امام نسبت به این یار دیرینه و سرباز فداکار انقلاب که حکایت از مراتب قدردانی و سپاس رهبر فرهیخته انقلاب از زحمات ایشان است، اشاره کنیم که در صحیفه امام، ج21، ص271 انعکاس یافته است:

با توجه به اینکه مرحوم آیت الله حاج شیخ حسن صانعی(ره) در طول بیش از سه دهه سرپرستی بنیاد پانزده خرداد، منشأ خدمات ارزنده ای در زمینه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، عمرانی شدند، لازم می دانیم به بخشی از این خدمات که در حوزه های عمران اجتماعی، فرهنگی و محرومیت زدایی متمرکز بوده و اقدامات مفید و ماندگاری صورت گرفته است، اشاره ای گذرا داشته باشیم. 

1. ساخت بیش از 2000 مدرسه در 409 نقطه از مناطق کم برخوردار

2. ساخت بیش از 1000 خانه بهداشت در مناطق کم برخوردار

3. ساخت ده خوابگاه دانشجویی دخترانه با ظرفیت پذیرش 3500 دانشجو

4. اهدای بیش از پانزده میلیون متر مربع زمین برای احداث بوستان و فضای سبز به شهرداری تهران

5. بازسازی بیت حضرت امام خمینی(ره) در شهر خمین

6. تأسیس انجمن فرهنگی ادبی بنیاد پانزده خرداد

7. طراحی و ساخت حوزه علمیه حرم مطهر امام خمینی(ره)

8. راهبری، جمع آوری و حفظ اسناد تاریخی مربوط به حوادث قیام خونین پانزده خرداد

9. احداث جاده شهرستان جرقویه(نیک آباد) – زیار

10. احداث بیمارستان یکصد تختخوابی امام خمینی در نیک آباد

11. احداث دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیک آباد

12. کمک به طراحی و ساخت کانال آبیاری کشاورزی منطقه جرقویه سفلی

آیت الله حاج شیخ حسن صانعی(ره) که سالیان طولانی در جهت کسب علم و تقوا و ورع الهی تلاش نمود و پس از شروع مبارزات حق طلبانه ملت ایران، در راه به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی سعی و تلاشی وافر داشت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، بارها از طرف امام مأمور امورات شرعی شد و از سال 1362 به عنوان سرپرست بنیاد پانزده خرداد منصوب شد و در طی سالیان متمادی منشأ خدمات ارزنده ای گردید، و از سال 1376 تا 1401 در چند دوره عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام فعالیت نمود، پس از تحمل یک دوره بیماری، سرانجام در روز جمعه سی ام تیرماه 1402 مطابق  با سوم محرم الحرام 1445 دعوت حق را لبیک گفت و در جوار رحمت پروردگار آرام گرفت. عاش سعیداً و مات سعیداً