قرآن انسان ها را اندرز مي دهد و گناه و صفات زشت را از قلب انسان مي شويد. اين خواندن قرآن است كه نور هدايت را به دل ها مي تاباند، و اين قرآن است كه نعمت هاي الهي را بر فرد و جامعه نازل مي گرداند. حضرت على(عليه السلام) مي فرمايد:
فَأَسْتَشْفُوهُ مِنْ أَدْوائِكُمْ وَاسْتَعينُوا به عَلي لاََواتِكُمْ فَاِنَّ فيه شِفاءً مِنْ اَكْبَرِ الدّاء;[202] از قرآن براي بيماري هاي خود شفا بطلبيد و به آن براي حل مشكلاتتان ياري بجوييد; به درستي كه در قرآن شفاي بزرگترين دردهاست.
قرآن آخرين كتاب آسماني و نسخه اي است براي درمان بيماري هاي روحى، اجتماعي و اخلاقى; لذا بايد علاوه بر خواندن، در آن تدبّر و انديشه نيز كرد.
خود قرآن به آداب قرائت آن اشاره مي كند:
1. خواندن قرآن با فكر و تعقّل،
(اَفَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرآنَ;) آيا در (آيات و مفاهيم) قرآن نمي انديشند.
قرآن مردم را موظّف نموده كه در آيات قرآن مطالعه و بررسي كنند و از تقليد و قضاوت هاي كوركورانه بپرهيزند. چون قرآن براي همه قابل درك و فهم است.
2. با دقت و شمرده خواندن،
(وَرَتَّلِ الْقُرْآنَ تَرْتيلا); حضرت على(عليه السلام) در تفسير اين آيه مي فرمايد: يعني قرآن را خوب بيان كن و همانند شعر آن را با شتاب مخوان و مانند ريگ آن را پراكنده مساز و دل هاي خود را با آن به بيم و هراس افكنيد.
3. با حُزن خوانده شود،
قرآن براي حُزن و تأثر در نفوس نازل شده، پس آن را با آواز خوبي بخوانيد.
عَنْ اَبي عَبْدالله(عليه السلام) قالَ: اِنَّ الْقُرآنَ نَزَلَ بالحُزنِ فَاقْرَؤُهُ بِالْحُزْنِ; امام صادق(عليه السلام)مي فرمايد: قرآن حزين نازل شده است، پس قرآن را با حالت حزن قرائت كنيد.
4. قبل از خواندن با استعاذه شروع شود،
(فَاِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ); هنگامي كه قرآن مي خوانى، از شر شيطان مطرود شده به خدا پناه ببر.
براي پربار شدن تأثير محتواي قرآن بر انسان، بايد موانع موجود در او و در محيطش برچيده شود. قرآن با تعبير رجيم مي خواهد اين واقعيت را تفهيم كند كه به هنگام تلاوت قرآن، كبر و غرور و تعصب را از خود دور كنيم تا سرنوشتي همچون شيطان رجيم پيدا نكنيم.
5. به ياد بهشت و جهنم بودن،
هرگاه آيات مربوط به بهشت را مي خوانيم خوشحال شويم و رفتن به بهشت را از خدا بخواهيم و هر گاه به آيات جهنم رسيديم ناراحت شويم و به خدا پناه ببريم.
عَنْ اَبي عبدالله(عليه السلام): فِي قَوْلِ الله يَتْلُونَه حَقَّ تِلاوَتِهِ، فقال اَلْوُقُوفُ عِنْدَ ذِكْرِ الْجَنَّةِ وَ النّار; امام صادق(عليه السلام) در ذيل آيه شريفه مي فرمايد: معناي تلاوت آن است كه در هر جا كه يادي از بهشت يا آتش به ميان آورد در آنجا توقف نمائى.
6. با طهارت بودن،
قرآن مي فرمايد: (لايَمَسُّهُ اِلاّ الْمُطَهَّروُنَ); به قرآن دست نمي يابند، مگر افراد با طهارت.
در اين آيه، هم طهارت ظاهر مانند وضو و غسل شرط است، (در صورت مسّ كتاب) و هم طهارت معنوي مانند مسلمان بودن و معتقد به اهل بيت بودن، چرا كه اهل بيت از طهارت واقعي برخوردار هستند،
(إِنَّمَا يُرِيدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً); جز اين نيست كه خداوند مي خواهد پليدي و گناه را از شما اهل بيت دور كند و شما را كاملا پاك سازد.
7. مسواك نمودن هنگام تلاوت قرآن،
قالَ رَسوُلُ الله(صلي الله عليه وآله): نَظِفّوا طَريقَ الْقُرآن قيلَ يا رَسوُلُ الله وَ ما طَريقُ الْقُِرآن؟ قالَ: اَفْواهَكُمْ، قيلَ بِماذا؟ قالَ: بِالسِّواك; پيامبر اكرم(صلي الله عليه وآله)فرمود: طريق قرآن را پاكيزه كنيد. گفتند: طريق قرآن چيست اي پيامبر؟ پيامبر فرمود: دهان هاي شما، گفتند: با چه چيزى؟ پيامبر فرمود: با مسواك.
جزء سوم:
سوره بقره از آيه 253 الي آخر و سوره آل عمران تا آيه 92
از پيامبر صلي الله عليه و آله سوال شد کداميک از سوره هاي قرآن از بقيه افضل است؟ فرمودند: سوره بقره. سوال شد کدام آيه از آن افضل است؟ حضرت فرمود: آية الکرسي
حضرت علي عليه السلام فرمود: رسول خدا صلي الله عليه و آله را بر فراز منبر ديدم که مي فرمود: هرکس آية الکرسي را بعد از هر نماز فريضه بخواند او را چيزي از بهشت باز ندارد و جز صديق و عابد بر آن مواظبت نکند و هر که آن را وقت خواب بخواند خداي تعالي او را و خانه او را و چند خانه همسايگان او را نگه دارد و آنان در امان باشند.
آيه 255 سوره بقره معروف به آيه الکرسی می باشد.
ثواب قرائت سوره آل عمران
پبامبر صلي الله عليه و آله فرموند: هرکس سوره آل عمران را قرائت کند در مقابل هر آيه اي از آن که تلاوت مي کند اماني باشد براي او بر پل جهنم.
و نيز فرمود: هرکس در روز جمعه آن را قرائت کند خداوند و فرشتگان او را صلوات و درود بفرستند تا آفتاب غروب کند.
و نيز فرمود: و نوراني دهند در روز قيامت هستند و در روز قيامت به مانند دو ابر بر بالاي سر او سايه اندازند.