Loading...
error_text
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی :: اخبار
اندازه قلم
۱  ۲  ۳ 
بارگزاری مجدد   
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی :: روزنامه جمهوری اسلامی / دوشنبه 25 آذر 1398- صفحه 8
بازخوانی فرمان هشت ماده ای امام خمینی در گفت و گو با حضرت آیت الله صانعی روزنامه جمهوری اسلامی / دوشنبه 25 آذر 1398- صفحه 8
صفحه حوزه: اشاره
بیست‌وچهارم آذرماه، سالروز صدور فرمان هشت ماده‌ای امام‌خمینی درباره حقوق ملت است. این پیام در واقع منشور انقلاب اسلامی و نمود بارز نگاه امام‌خمینی به حریم خصوصی مردم است که در سال 1361 صادر شده اما به علل مختلف آن گونه که انتظار می‌رفت، در جمهوری اسلامی نهادینه نشده است. امروزه که بیش از هر زمان دیگری محتوای این فرمان لازم می‌نماید، بازخوانی آن از زبان شخصیتی که تنها 25 روز بعد از صدور فرمان هشت ماده‌ای، ازسوی امام‌خمینی به دادستانی کل کشور منصوب شد، شنیدنی خواهد بود. اگرچه این گفت‌وگو با حضرت آیت‌الله ‌العظمی حاج‌شیخ یوسف صانعی از مراجع عظام تقلید ده سال پیش انجام شده است اما با گذشت این مدت، همچنان به روز، زنده و مورد نیاز جامعه امروز می‌باشد که با کمی تلخیص تقدیم خوانندگان گرامی می‌گردد:

*امام در این فرمان بیش از هر چیز دیگری به حریم خصوصی تاکید دارد. می‌خواهیم به این مساله بپردازیم حریم خصوصی در اندیشه امام که از اسلام ناب محمدی اتخاذ شده، چه جایگاهی دارد؟ در حقوق مدرن به حریم خصوصی خیلی اهمیت می‌دهند امام چه نگاهی به این مقوله دارد؟

*عنایت امام به حریم خصوصی براساس برداشت او از اسلام بود
عنایت امام به حریم خصوصی براساس برداشت او از اسلام بود برای اینکه می‌دید که فقه اسلامی درباره لص چه می‌گوید در اسلام حکم کسی که به خانه کسی حمله کند و چشمش به خانه کسی باشد و امنیت مسکن فردی را تضییع کند معلوم است. بنده نظر امام را بالاتر می‌یابم در حریم خصوصی مخصوصاً نسبت به مسکن مسائل جدی مطرح است. از عبارات امام اینچنین برداشت می‌شود که هیچکس حتی قاضی هم حق ندارد دستور ورود به خانه کسی را صادر کند. از عبارات امام استفاده می‌شود حتی قوه قضائیه هم حق ندارد دستور ورود به خانه افراد را بدهد. در بند 6 می‌نویسند «هیچ‌کس حق ندارد به خانه یا مغازه و یا محل کار شخصی کسی بدون اذن صاحب آنها وارد شود یا کسی را جلب کند یا به نام کشف جرم یا ارتکاب گناه تعقیب و مراقبت نماید و یا نسبت به فردی اهانت نموده و اعمال غیرانسانی ـ اسلامی مرتکب شود، یا به تلفن یا نوار ضبط صوت دیگری به نام کشف جرم یا کشف مرکز گناه گوش کند»

استثنا ندارد نمی‌گوید مگر با حکم قاضی. تاکید می‌کند؛ هیچکس.امام ادامه می‌دهد: «یا برای کشف گناه و جرم هر چند گناه بزرگ باشد، شنود بگذارد و یا دنبال اسرار مردم باشد و تجسس از گناهان غیر نماید یا اسراری که از غیر به او رسیده ولو برای یک نفر فاش کند.» اگر امام مدعی بود که اسلام می‌تواند جامعه را اداره کند مقصود او این اسلام است که می‌گوید امروز خیلی از این مسائل در دنیا بصورت قانون است. اگر کسی بخواهد کنترل کند و نوار گوش کند و شنود کند، در دنیا اعتراض شدیدی است که امام هم درباره آن سخن می‌گوید، اینها همه اسلام است «تمام اینها جرم و گناه است و بعضی از آنها چون اشاعه فحشا و گناهان از کبائر بسیار بزرگ است و مرتکبین هر یک از امور فوق مجرم و مستحق تعزیر شرعی هستند و بعضی از آنها موجب حد شرعی می‌باشد.»

این به طور کلی حقوق همه افراد است و هیچ قیدی به آن نخورده است، قید نخوردن در کلمات امام براساس متن روایات و متن موازین اسلام است و امام چیزی از خودش نگفته است. همه اینها را می‌شود در متون فقهی کشف کرد و برای آن دلیل فقهی آورد. این فرمان، قید نخورده «هیچکس» یک اصطلاح عام است یعنی هیچکس حق ندارد نه عالم نه مجتهد نه قاضی نه ولی فقیه و نه کارگر جزء و هیچکس دیگر. این هیچکس هیچ قیدی نخورده است امام نگفتند مگر با حکم قاضی.
*اما در جای دیگر استثنائاتی آورده است. امروزه بیشتر به آن استثنائات اشاره می‌شود.

*اگر این فرمان هشت ماده‌ای اجرا شود مملکت مدینه فاضله می‌شود، چرا که رعایت حقوق بشر در این فرمان نهفته است
جالب این است که قید در بند هفت بیان شده است. باز تاکید می‌کند «آنچه ذکر شد و ممنوع اعلام شد، در غیر مواردی است که در رابطه با توطئه‌ها و گروهکهای مخالف اسلام و نظام جمهوری اسلامی است که در خانه‌های امن و تیمی برای براندازی نظام جمهوری اسلامی و ترور شخصیت‌های مجاهد و مردم بی‌گناه کوچه و بازار و برای نقشه‌های خراب کاری و افساد فی‌الارض اجتماع می‌کنند و محارب خدا و رسول می‌باشند»

فقط یک استثنا دارد و آن خانه‌های تیمی است که بطور مسلحانه برای براندازی تلاش می‌کنند. این خانه‌ها، نه خانه بنده، نه خانه جنابعالی نه خانه فلان مهندس و نه خانه فلان وزیر و نه خانه فلان عالم. بطورکلی هیچکس نباید وارد هیچ خانه‌ای شود مگر این خانه‌ها. حتی درباره این افراد مسلح هم دستوراتی دارند: «با آنان در هر نقطه که باشند و هم چنین در جمیع ارگان‌های دولتی و دستگاه‌های قضائی و دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها و دیگر مراکز با قاطعیت و شدت عمل ولی با احتیاط کامل باید عمل شود، لکن تحت ضوابط شرعیه و موافق دستور دادستان‌ها و دادگاه‌ها، چرا که تعدی از حدود شرعیه حتی نسبت به آنان نیز جایز نیست، چنانچه مسامحه و سهل‌انگاری نیز نباید شود.»

باز قید احتیاط کامل حتی درباره توطئه‌گران مسلح آمده است. تعدی از حقوق شرعیه جایز نیست نمی‌شود افراد را داخل زندان کرد، بگونه‌ای که هوا به او نرسد. نمی‌شود فرد را چنان حبس کرد که حقوق اولیه او نقض شود. در احکام زندان، زندانی فقط زندان است نه کسی که از حقوق اولیه هم برخوردار نباشد. بهداشت او باید رعایت شود سلامتی او باید رعایت شود. در روایت‌هایی آمده که اگر بناست یک فردی اعدام شود، شب قبلش به او غذا داده شود و در روایت دیگر هست که باید از هوا و غذا استفاده کند و با او باید مدارا کرد ولو فردا محکوم به مرگ است. معنی ندارد کسی را در سلول قرار بدهیم و در آن سلول هوا نباشد. به نظر بنده سلولهایی که امروز در برخی جاها رایج است، هیچکدام جواز شرعی ندارد. اگر سلول به این معنا باشد که زندانی چند روزی با کسی ارتباط نداشته باشد یک حرفی است ولی انفرادی طولانی مدت به علت آنکه روانشناسان آن را نوعی شکنجه می‌دانند به نظر اینجانب باز جواز شرعی ندارد اما اینکه در سلول قرآن به او ندهیم و روزنامه به او ندهیم و اگر مریض شد به دکتر نبریم، این سلول نیست. در دوره‌های سابق آقایان در زندان کتاب می‌نوشتند از زمان شهید اول گرفته که لمعه را در زندان نوشت در حالی که فقط کتاب مختصرالنافع داشت تا امام که در ترکیه تحریرالوسیله را نوشت درحالی که نزد او نبود جز مکاسب و کتاب وسیله. دیگر بزرگان هم همینطور مثلاً جناب آیت‌الله هاشمی رفسنجانی تفسیر راهنما را در زندان نوشت. امام در قسمتی دیگر در ارتباط با محدوده برخورد می‌فرماید: «در عین حال مامورین باید خارج از حدود ماموریت که آن هم منحصر است به محدوده سرکوبی آنان حسب ضوابط مقرره و جهات شرعیه، عملی انجام ندهند.» می‌گوید شکستشان بدهید، نه کار دیگر. غیر از شکست نباید شکنجه کرد و کار دیگری کرد. «موکداً تذکر داده می‌شود که اگر برای کشف خانه‌های تیمی و مراکز جاسوسی و افساد علیه نظام جمهوری اسلامی از روی خطا و اشتباه به منزل شخصی یا محل کار کسی وارد شدند و در آن جا با آلت لهو یا آلات قمار و فحشا و سایر جهات انحرافی مثل مواد مخدره برخورد کردند حق ندارند آن را پیش دیگران افشا کنند، چرا که اشاعه فحشا از بزرگترین گناهان کبیره است» ما باید اینها را نقل کنیم، اینها را باید برای دنیا نقل کرد تا هم به اسلام خدمت شود هم به مردم خدمت شود و هم جلوی مفاسد گرفته شود.

*باید کسانی که دلشان برای این مملکت می‌سوزد این پیام را زیاد منتشر کنند و برنامه داشته باشند. در رسانه‌ها تعمیق و تشریح بشود
«هیچ‌کس حق ندارد هتک حرمت مسلمان و تعدی از ضوابط شرعیه نماید.» مسلمان در کلمات امام از باب متعارف است وگرنه معیار انسان است و کرامت او بنابراین حق هتاکی به هیچکس را ندارند حرمت همه آنهایی که در حقوق با انسانها قرار داد، دارند و با هم زندگی می‌کنند، را نمی‌توان هتک نمود. حالا حتی اگر تنها به مسلمان اکتفا کنند و بگویند امام فرمودند مسلمان. ولی باز می‌بینیم به دانشمندان، وزرا، علما، یاران امام و حتی نوه امام بی‌احترامی می‌کنند گویا اینها را مسلمان نمی‌دانند.

«فقط باید به وظیفه نهی از منکر به نحوی که در اسلام مقرر است عمل نمایند و حق جلب یا بازداشت یا ضرب و شتم صاحبان خانه و ساکنان آن را ندارند و تعدی از حدود الهی ظلم است و موجب تعزیر و گاهی تقاص می‌باشد. و اما کسانی که معلوم شود شغل آنان جمع مواد مخدره و پخش بین مردم است، در حکم مفسد فی‌الارض و مصداق ساعی در ارض برای فساد و هلاک حرث و نسل است و باید علاوه بر ضبط آنچه از این قبیل موجود است آنان را به مقامات قضائی معرفی کنند. و همچنین هیچ یک از قضات حق ندارند ابتدائاً حکمی صادر نمایند که به وسیله آن ماموران اجرا اجازه داشته باشند به منازل یا محل‌های کار افراد وارد شوند که نه خانه امن و تیمی است و نه محل توطئه‌های دیگر علیه نظام جمهوری اسلامی، که صادر‌کننده و اجرا‌کننده چنین حکمی مورد تعقیب قانونی و شرعی است»

اگر این فرمان هشت ماده‌ای اجرا شود مملکت مدینه فاضله می‌شود، چرا که رعایت حقوق بشر در این فرمان نهفته است. امام در بند آخر می‌نویسد: « باید ملت از این پس که حال استقرار و سازندگی است احساس آرامش و امنیت نمایند و آسوده خاطر و مطمئن از همه جهات به کارهای خویش ادامه دهند و اسلام بزرگ و دولت اسلامی را پشتیبان خود بدانند و قوه قضائیه را در دادخواهی‌ها و اجرای عدل و حدود اسلامی در خدمت خود ببینند و قوای نظامی و انتظامی و سپاه پاسداران و کمیته‌ها را موجب آسایش و امنیت خود و کشور خود بدانند» اینچنین می‌شود که ده میلیون نفر امام را تشییع کردند چون از رفتار او رضایت داشتند. اینکه آیا الان هم مردم اینقدر راضی هستند باید آزادی باشد تا ببینیم که اینچنین هست یا نه.

*همانطور که گفتید همه این فرمان به توطئه قید می‌شود. توطئه چیست؟ امروزه خیلی‌ها به این واژه تکیه می‌کنند.

توطئه یعنی براندازی یعنی اینکه عده‌ای بنشینند و تصمیم بگیرند با توسل به اسلحه براندازی کنند، از دیدگاه امام، نشستن و تصمیم گرفتن برای عوض کردن وزیر، این توطئه نیست. اینکه عده‌ای دور هم جمع می‌شوند و درباره برگزاری انتخابات حرف بزنند، توطئه برای براندازی نیست. توطئه یعنی اینکه عده‌ای بخواهند کل این نظام را با اسلحه از بین ببرند و نظام دیگری بیاورند، تا زمانی که مردم نظام را قبول دارند این توطئه جرم است. تعبیر امام زیباست. توطئه را امام در بند هفت معلوم کرده است. از دید امام براندازی زمانی توطئه تلقی می‌شود که با سلاح همراه باشد بدون سلاح نباید به آنها توطئه گر اطلاق کرد. خوارج قصد داشتند براندازی کنند می‌خواستند علی(ع) حاکم نباشد اما تا دست به اسلحه نبردند علی(ع) کارشان نداشت و از همه حقوق برخوردار بودند.

*اگر امام مدعی بود که اسلام می‌تواند جامعه را اداره کند مقصود او این اسلام است

*حاج آقا شما بعد از صدور این فرمان به دادستانی می‌روید. در آن زمان، این فرمان امام چقدر در نظام قضا، هم در عمل و هم در حوزه نظری و قانونی عملیاتی شد؟
به این پیام در دوره امام عمل می‌شد. فقط یک جا تخلف بود که آن هم حضرت آیت‌الله العظمی موسوی اردبیلی مقابلش می‌ایستاد و ظاهراً نمی‌توانست کاری بکند آن مکان خاص، دادگاه انقلاب بود که آنجا تخلّف‌هایی بود و آیت‌الله اردبیلی هم که ایستاد نتوانست کاری بکند. در جلساتی که اعتراض می‌کرد و می‌گفت اینگونه عمل نکنید ولی عمل نمی‌شد، چرایش را نمی‌دانم.

*در کل بفرمایید که این پیام درحال حاضر که سی سال از نظام گذشته چه جایگاهی دارد و چگونه با آن برخورد می‌شود و چه باید کرد؟

اما چه باید کرد؟ باید کسانی که دلشان برای این مملکت می‌سوزد این پیام را زیاد منتشر کنند و برنامه داشته باشند. در رسانه‌ها تعمیق و تشریح بشود. این قدم اول است. قدرتمندان هم باید به این فرمان عمل کنند یعنی اینجور نباشد که هست. این همه تخلفاتی که در این سالها انجام گرفته همه اینها را کنار بزنند و متخلفان را اگر نه مجازات، حداقل کنارشان بگذارند و برگردند به همان حالتی که بعد از این پیام امام در زمان امام بوده است. باید بدانیم در زمان امام مساله چگونه بوده است. باید برگردیم به همان حالت قبل و ببینیم آن روز چگونه عمل می‌شد همانگونه که آن روز عمل می‌شد همانطوری عمل کنیم. البته این کار شدنی نیست، برخی از آنها شهید شده‌اند، برخی دیگر زندانی یا خانه نشین شده‌اند.

کاری که ما باید انجام دهیم این است که باید این فرمان منتشر بشود و بحث‌های فراوانی شود، سمینارها گذاشته شود. متاسفانه در مورد این فرمان هیچ کاری نشده است ما توقع داشتیم قانون شود و عملی بشود و اجرا شود و حالا بسیاری از بندهایش نه تنها عمل نشده بلکه ضدش عمل شده و قانون هم نشده است. شب و نصف شب توی خونه مردم ریختن، درِ خانه مردم را شکستن و هرگونه محدود کردن افراد، مخالف این فرمان است. خلاصه‌اش این است که اگر امام سفارش به عمل به خلاف این فرامین کرده بود اینقدر خلاف عمل نمی‌شد. (منبع: حضور، ش75، ص282).

تاریخ: 1398/9/26
بازدید: 60342



....

نام
پست الکترونيکي
وب سایت http://
نظر
کد امنیتی کد امنیتی
کد امنیتی


کلیه حقوق این اثر متعلق به پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی می باشد.
منبع: http://saanei.org