جايگاه زمان و مكان در فقه امام خميني(33)

امام خميني - سلام الله عليه - از جمله شخصيت هاي جهان اسلام است كه توانست همزمان در عرصه سياست و اجتماع آثار حكومتي فقه شيعه را نيز به منصه ظهور برساند و همچنين با نوآوري هاي خود دو عنصر زمان و مكان را در استنباط احكام مورد توجّه قرار دهند.

سخن گفتن از امام خميني - سلام الله عليه - يعني احياي اسلام و تشيع؛ امري كه مطلوب و پسنديده است و اثرات مثبتي را به دنبال داشت و همان طور كه احياي راه و روش ائمه معصومين(عليهم السلام) در حد بالايي از مطلوبيت قرار دارد، احياي تفكر شخصيّت هايي كه توانسته اند براي اسلام و تشيّع افتخار بيافرينند و منشأ تحوّل باشند، مطلوب است.

اما چون ديدار با شما به خاطر زنده نگاه داشتن نام و ياد امام خميني است نكاتي به ذهن متبادر مي شود كه تذكار آنها موجب اصلاح است.

يكي از آن نكات كه بايد مورد توجّه قرار گيرد، اين است كه نبايد مسائل غير واقعي در آثار ايشان وارد شود. مسئولان نشر آثار امام بايد با هوشياري عمل كنند كه مبادا مسائل خرافي و آنچه را كه واقعيّت نداشته و نبوده در آثار ايشان وارد شود، چنانچه خود امام اين جسارت را داشت و در بحث تحريف كتاب، ضمن معرفي فاضل نوري مي گويد: فاضل نوري، مرد زاهدي است، ولي هرچه احاديث ضعيف وجود داشته جمع كرده است. اين فكر و انديشه، يعني مبارزه با خرافات و احاديث ضعيف؛ در مشي امام هم تأثير داشت تا حدي كه اگر به روايت ضعيفي برخورد مي كرد، ديگر به آن عمل نمي كرد.

دوّم اينكه: امام در عرصه حكومت و تبيين فقه شيعي، به دو عنصر زمان و مكان اهميت خاصي مي دادند و معتقد بودند كه اين دو عنصر نه تنها در موضوعات بلكه در استنباط احكام شرعي نيز قابل اهميّت است. امام با توجّه به اين مهم، باب جديدي را در فقه گشودند و بسياري از مسائل لاينحل را حل كردند.

سوّم اينكه: در برخورد با سخنان و آثار امام، بايد نظرات و تحليل‌هاي افراد در مباحث كلامي، فقهي، عرفاني تفكيك شود. يعني اگر نظر و يا تحليلي وجود دارد، به صورت جداگانه و مستقل بيايد تا با آثار امام مخلوط نشود.

چهارم اينكه: اگر جامعه تحمل و كشش نقل آرا و افكار امام را ندارد، آنها را مرحله به مرحله تبيين و تشريح كنيد تا جامعه پذيراي آن باشد. يعني بستر جامعه پذيري افكار امام قدم به قدم فراهم شود.

آخرين نكته اينكه: مطالب و آراي امام را از كساني بگيريد كه از شاگردان و ياران ايشان بوده اند و در وفاداري شان هيچ شك و شبهه اي نمي باشد.