حادثه دوم فروردين (بيست و پنج شوّال)(36) مصادف با شهادت امام صادق(عليه السلام) بود، يعني روزي كه به فيضيه حمله كردند. طلبه هاي بسياري شهيد شدند و اموالشان غارت شد. بسياري از طلبه ها مشكلات زيادي در زندگي مادي خود پيدا كردند. به همين مناسبت، عده اي در تهران با هدايت شهيد عراقي - روحش شاد - براي كمك به طلبه هايي كه از نظر جاني و مالي آسيب ديده بودند، پولي جمع كردند و به خدمت امام بردند، امام هم پول را به من و حاج شيخ عبدالعلي قرهي سپردند تا به قم ببريم و ميان طلبه هاي صدمه ديده تقسيم كنيم. ما دو نفر پيش خود حساب كرديم كه با توجه به اينكه مقدار پول زياد است، اگر به هر يك از طلبه ها نفري چهل تومان بدهيم، درست مي شود.

سه روز بعد، به قصد تقسيم پول به مدرسه خان رفتيم و اعلام كرديم كه از طرف امام قرار است به طلبه ها پولي داده شود. پس از آن به هر يك از طلبه ها چهل و پنج تومان پول داديم و اگر كسي ادعا مي كرد كه اثاثيه يا پولش را هم از دست داده است، به همان مقدار، به او اضافه مي داديم. هنوز ظهر نشده بود كه از طرف امام پيغام آوردند كه شيوه تقسيم پول مورد تأييد ايشان نيست. پيام آور گفت: “نظر امام اين است كه پول را به كساني بدهيد كه مجروح شده اند و يا اتاقشان در فيضيه غارت شده است، نه همه طلبه ها”.

ما فوري وسايلمان را جمع كرديم و به منزل امام رفتيم. وقتي گزارش كار خود را داديم، فرمودند:

اشتباه كرديد، خلاف كرديد. پول مال همه نبود. آقايان پول را براي افراد صدمه ديده آورده بودند.

عرض كرديم: “خُب حالا چه كنيم؟”

فرمودند: هيچ، اشتباه كرده ايد، بايد پولها را پس بگيريد.

من كه بيشتر هدفم اين بود كه امام از ماجرا چشم پوشي كنند، با شنيدن اين حرف، گفتم: “آقا! چه جوري پولها را برگردانيم؟ اين امكان ندارد”.

حضرت امام با تأكيد فرمودند: “بايد پس بگيريد”.

پس از آنكه از خدمت امام مرخص شديم، به فكر فرو رفتيم كه چگونه اشتباه خود را تصحيح كنيم، عاقبت راه حلي به ذهنمان رسيد. اگرچه خود اين راه حل، اشتباهي ديگر بود. به اين صورت كه عصر همان روز به مدرسه خان رفتيم و اعلام كرديم كه آن عده از طلبه هايي كه در جريان مدرسه فيضيه قم به خودشان يا اتاقشان آسيبي نرسيده است و از ما نيز مبلغ چهل و پنج تومان گرفته اند، لطف كنند پول را برگردانند و بيست تومان هم تشويقي بگيرند. پيش خود مي گفتيم كه هر جور شده اجازه دادن اين بيست تومان را از امام مي گيريم.

وقتي برنامه جديد را در مدرسه خان اعلام كرديم، حتي بعضي از طلبه‌ها از گرفتن بيست تومان خودداري مي كردند. ولي ما خودمان از اينكه آنها را معطل كرده بوديم، خجالت مي كشيديم و به اصرار بيست تومان را به آنها مي داديم.

هنوز يكي - دو ساعت از شروع كار ما نگذشته بود كه مجدداً از طرف امام پيغام آوردند كه اين كارتان نيز خطاست. دوباره وسايلمان را جمع كرديم و به خدمت امام رفتيم و گفتيم: “آقا! چون اين آقايان پولها را پس مي آورند، بيست تومان به آنها تشويقي مي دهيم”.

امام فرمودند: “تشويقي ندارد”.

دوباره گفتم: “آقا! عنايتم به اين نكته است كه اين فرد دارد پولي را كه گرفته و مال خود مي داند، بر مي گرداند”.

امام فرمودند:

او وظيفه اش را انجام مي دهد. انجام وظيفه كه تشويق ندارد.

توجه كنيد كه چنين برخوردهايي چقدر در تربيت جامعه مؤثر است. يعني هيچ گاه نبايد جامعه اي در ازاي انجام وظيفه اجتماعي اش متوقّع پاداش باشد. در غير اين صورت يك كارمند يا يك صنعتگر، كار معمول خود را انجام مي دهد ولي در برابر آن پاداش مي خواهد. چنين جامعه‌اي مسلماً قابل كنترل نيست.

امام در تكميل توضيحات خود فرمودند:

آقايان متدينند، شما يك پولي را به آنها داده ايد كه نا به جا بوده است. بعد آمديد به خاطر آن پول نا به جا تشويقشان كرديد. گذشته از آن، اين پول مال مردم بوده است، شما چرا اين كار را كرديد؟ بايد پولي كه نا به جا داده ايد، جبران شود.

من و آقاي قرهي تقريباً به حالت التماس گفتيم: “آقا! ما چطور جبران كنيم؟ از عصر تا حالا حدود ده - بيست هزار تومان پول داده ايم!”

بالاخره امام عنايت كردند و فرمودند:

حالا چون اين پول را به طلبه ها داده ايد، من يك جوري از سهم امام جبران مي كنم. ولي بقيه پول را براي همان كساني كه گفتم، خرج كنيد.

چند روز بعد، امام را دستگير كردند. در همان مدت ما نيز پولها را به طلبه‌ها داده بوديم و مقدار كمي نزدمان مانده بود. مدت كوتاهي از دستگيري ايشان نگذشته بود كه از زندان نامه اي فرستادند و درباره بقيه پول دستور دادند كه به مصرف همان افراد برسانيم. نكته جالب توجّه اينجاست كه امام، با آنكه شرايط آن دوران بسيار سخت بود و هيجان و التهاب عظيمي بر همه حاكم بود و خودشان هم در اسارت به سر مي بردند، نسبت به باقيمانده پولي كه از اموال مسلمانان به حساب مي آمد، احساس مسئوليت مي كردند.

در هر صورت ما پول را به تدريج خرج مجروحان فيضيه، به ويژه كساني كه در حادثه فيضيه قم صدمه ديده بودند كرديم.