(مسئله 908) «وصيّت» آن است كه انسان، به شخصى سفارش كند بعد از مرگش براى او كارهايى انجام دهد، يا بگويد بعد از مرگش چيزى از مال او، مِلك كسى باشد، يا براى فرزندان خود و كسانى كه اختيار آنان با اوست، قيّم و سرپرست معيّن كند، و كسى را كه وصيّت مى كند «موصى» و كسى را كه به او وصيّت مى كنند، «وصىّ» مى گويند.

(مسئله 909) اگر نوشته اى با امضا يا مُهر ميّت پيدا شود، چنانچه مقصود او را بفهماند و معلوم باشد كه براى وصيّت كردن نوشته است، بايد طبق آن عمل كنند.

(مسئله 910) وقتى نشانه هاى مرگ در انسان آشكار شود، بايد فوراً امانتهاى مردم را به صاحبانش برگرداند و اگر به مردم بدهكار است و موقع دادن آن بدهى رسيده، بايد بپردازد، و اگر خودش توان پرداخت را ندارد يا موقع آن نرسيده، بايد وصيّت كند و بر وصيّتْ شاهد بگيرد؛ ولى اگر بدهى او معلوم باشد و اطمينان دارد كه ورثه مى پردازند، وصيّت كردن لازم نيست.

(س 911) مادر يا پدرى وصيّت مى كند كه بعد از مرگش به اولاد اُناث (دختر)برابر اولاد ذكور(پسر)ارثيه بدهند. آيا اين وصيّت درست است؟

ج ـ اگر اضافى سهم الارث آنها از ثلث مال زيادتر نباشد، بايد به وصيّت عمل نمايند. همچنين اگر در زمان حيات، ورثه كبير باشند و وصيّت نامه را امضا نمايند، نافذ است، چون وصيّت به امرِ جايز است. آرى، اگر وصيّت به ارث باشد، يعنى شخصى وصيّت كند كه ارث دختر برخلاف نصّ كتاب الله، برابر با ارث پسر باشد، اين گونه وصيّتها چون خلاف شرع و خلاف كتاب الله است، نافذ نيست.

(س 912) اگر مردى كه اولادى ندارد، وصيّت كند كه تمام اموالش بعد از مرگش از آنِ همسرش باشد و تا او زنده است استفاده كند و بعد از مرگش باقى مانده را صرف امور خيريّه نمايند، آيا اين وصيّتْ نافذ است يا خير؟ و اگر بگويد: «تمام اموالم را بعد از مرگم به همسرم بخشيدم و بقيّه ورّاث دسته دوم و سوم حقّى ندارند»، آيا نافذ است و حقّى ندارند؟ و در نهايت، راه منتقل كردن همه اموال اين مرد به همسرش چگونه است؟

ج ـ وصيّتْ نسبت به يك سوم از اموال، نافذ و نسبت به بقيّه، منوط به اجازه و رضايت ورثه است، كه با فرض عدم رضايت آنها، وصيّت نسبت به مازاد يك سوم بى نتيجه است و راه انتقال اموال به غير، به بخشيدن و هبه در حال سلامت به ديگرى است؛ يعنى در حالى كه انسان سالم است، مى تواند همه اموال را به همسرش ببخشد و او مالك مى گردد، و يا اموال را به او صلح كند و حقّ فسخ براى خودش مادام الحيات قرار بدهد.