(س 255) فلسفه وضو و غسل چيست؟

ج ـ از ظاهر قرآن استفاده مى شود كه مراد ازجعل احكام وضو و غسل، تطهير معنوى و باطنى و ظاهرى انسان ها است. 21/12/80

(س 256) شخصى به قصد امر مستحبّى، وضو مى گيرد. آيا با اين وضو مى تواند نماز بخواند؟

ج ـ با هر وضوى صحيح تا وقتى باقى است، مى توان نماز خواند.

(س 257) آيا مجازيم چند ساعت زودتر به وقت نماز، با نيّت نماز، وضو بگيريم؟

ج ـ جايز است و انجام مقدّمات قبل از رسيدن وقت ذى المقدّمه، نه تنها جايز است، بلكه مطلوب هم هست. 14/4/79

(س 258) در هنگام وضو اگر كسى با آفتابه روى دستانم آب بريزد (با توجه به اينكه دست راست من بر اثر شكستگى، گچ گرفته است) و من وضو بگيرم، آيا در وضويم اشكالى پيدا مى شود يا خير؟

ج ـ در فرض سؤال، اشكالى وجود ندارد، چون شستن دست و صورت را خود شما انجام مى دهيد. 18/2/75

(س 259) آيا اگر انسان را شخص ديگرى وضو و غسل دهد، صحيح است؟

ج ـ در صورتى كه خود او قادر نباشد همه يا بعضى اعضا را وضو يا غسل دهد، مى تواند نايب بگيرد و خود، نيّت كند. 9/4/76

(س 260) در وضو گرفتن و نماز خواندن و غسل و... قصد قربت لازم است و من هنگام غسل يا وضو گرفتن و... به جزئيات ـ بودن بر طهارت و ... ـ توجّه ندارم و فقط براى خدا آن ها را انجام مى دهم. حال با اين نوع غسل يا وضو يا تيمّم، مى توانم نماز بخوانم؟

ج ـ مناط در صحّت غسل و تيمّم و وضو، همان قصد قربت و توجّه به خود عمل است كه در مفروض سؤال، محقّق است و اعمال ذكر شده در سؤال، صحيح است و نيازى به توجّه به جزئيات نبوده و نيست و نماز خواندن با آن، قطعاً درست است. 20/2/79

(س 261) شخصى است كه هرگاه وضو مى گيرد ـ چه در وقت و چه قبل از وقت ـ هيچ غايتى را در نظر ندارد، و فقط مى خواهد با وضو باشد. آيا مى تواند با اين وضو نماز بخواند؟

ج ـ مى تواند با آن وضو نماز بخواند. 24/6/75

(س 262) آيا با وضويى كه براى نماز قضا گرفته شده، مى توان نماز واجب را خواند؟

ج ـ با وضويى كه براى نماز قضا گرفته شده، مى توان هر نماز واجب و مستحبى را خواند. 17/3/73

(س 263) زنى كه قصد آرايش دارد، قبل از فرا رسيدن وقت نماز، وضو مى گيرد، چون نيّتش وضو گرفتن براى از بين نرفتن آرايش است، آيا اين وضو باطل است؟ چگونه مى توان نيّت كرد كه وضو صحيح باشد؟

ج ـ هر چند زودتر وضو گرفتن براى از بين نرفتن آرايش است، ليكن وضو صحيح است، چون هم وضو قبل از وقت براى نماز مانعى ندارد، و هم در وضويش قصد قربت بوده است و به هر حال، عِرْق دينى او را وادار بهوضو گرفتن كرده است. 9/12/70

(س 264) آيا با آبى كه كُلُر دارد، بدون آن كه ته نشين شود، مى توان وضو گرفت و يا نجاست را پاك كرد؟ براى وضو گرفتن و پاك كردن نجاست، بايد صبر كنيم تا كُلُر در آب محو شود، آن گاه از آن استفاده كنيم يا از همان آب كُلُردار مى توان استفاده كرد؟

ج ـ مضاف نيست و استفاده از آن، با همان حالت داشتن كُلُر براى رفع حَدَث و خبث، جايز و صحيح است. 18/8/76

(س 265) آيا اگر بخواهيم فرضاً در مدرسه وضويمان را بگيريم و براى خواندن نماز به جاى ديگر برويم، مى توانيم با اين وضو نماز بخوانيم يا خير؟

ج ـ وضو گرفتن در مدرسه اى كه انسان نمى داند آب آن را براى همه وقف كرده اند يا براى محصّلان همان مدرسه، در صورتى كه معمولاً مردم از آب آن وضو بگيرند، اشكال ندارد؛ و اگر مردم وضو نمى گيرند، نمى تواند با آن آب، وضو بگيرد و نماز را در جاى ديگر بخواند، مگر يقين داشته باشد كه وقفِ عام است. 14/7/79

(س 266) حكم وضو گرفتن در مساجد و دواير و مراكزى كه دولت در مرزها و ساير كشورهاى اسلامى بنا مى كند، چيست؟

ج ـ كسى كه نمى خواهد در مسجدى نماز بخواند، اگر نداند وضوخانه يا حوض آن را براى همه مردم وقف كرده اند يا براى كسانى كه در آن جا نماز مى خوانند، نمى تواند در آن جا وضو بگيرد؛ ولى اگر معمولاً كسانى هم كه نمى خواهند در آن جا نماز بخوانند از آن آب وضو مى گيرند، مى توانند در آن جا وضو بگيرند، و در دواير و مراكز دولتى، تابع مقرّرات آن مراكز است. 15/9/79

(س 267) اگر كسى در مدارس و يا ادارات دولتى وضو بگيرد و با اين وضو به مسجد و يا خانه برود و نماز بخواند، چه صورتى دارد؟

ج ـ جواز آن، مشكل است، هم از نظر مصرف آب و پول آن، و هم از نظر حصول يك گونه بى نظمى، و نمى توان گفت جايز است و حدّاقل، احتياط واجب در ترك آن است. آرى، اگر وضو گرفت كه جايز بود، مثل وضو براى نماز در آن محل تا آن وضو باقى است، جاهاى ديگر هم مى تواند نماز بخواند. 22/1/77

(س 268) وضو گرفتن در مسجدى كه انسان موفق به نماز خواندن در آن مسجد نشود، و با همان وضو در محلِ ديگرى مانند خانه و يا مسجدى ديگر نماز بخواند، چه حكمى دارد؟

ج ـ در صورت امكان به همان جا بر گردد و نماز، يا تلاوت قرآن و يا كار خير ديگرى انجام دهد. و اگر نتوانست در صورتى كه از اول قصدش نماز خواندن در همان جا بوده، مانعى ندارد؛ امّا اگر از اول بخواهد در جاى ديگرى نماز بخواند، در صورتى وضو گرفتن جايز است كه بناى مردم بر چنين عملى باشد، و موجب اطمينان به عام بودن وقف حاصل شود، وگرنه در وقف خاص، يا در وقفى كه معلوم نيست خاص است يا عام جايز نيست. 16/11/74

(س 269) اگر شخصى سهواً يا جهلاً با آب غصبى وضو بگيرد و قبل از آنكه مسح كند علم به غصب بودن آب پيدا كند، مى تواند مسح بكشد، و قيمت آب بر ذمّه اش باشد، يا وضو باطل و قيمت آب بر ذمّه اش است؟

ج ـ اقوى صحّت وضو است. 7/3/76

(س 270) اشخاصى كه به مسافرت مى روند، گاه در بين راه به مزارعى برخورد مى كنند كه آبى در آن ها جارى است و حصارى هم اطراف آن ها وجود ندارد، آيا براى وضو گرفتن احراز رضايت مالك، شرط است، يا گمان نداشتن به عدم رضايت كافى است؟

ج ـ اگر براى وضو گرفتن از آب چاه، شكّ در رضايت مالك دارد، تصرّف در آن جايز نيست، مگر اينكه بداند قبلاً مالك راضى بوده و الآن شك كرده كه مالك بر رضايت خود باقى است يا نه، كه در اين صورت وضو گرفتن مانعى ندارد؛ امّا در وضو گرفتن با آب چشمه، احراز رضايت مالك شرط نيست. 5/3/76

(س 271) در اثناى راهى چاه هاى آب عميق وجود دارد كه ما از آب آن ها وضو مى گيريم؛ امّا نمى دانيم كه صاحبان آن چاه ها رضايت دارند يا نه، حتّى در بعضى مواقع، نماز را در راه ها و يا باغ هاى آنان مى خوانيم و يقين نداريم كه رضايت دارند يا نه. در اين صورت، عبادت هايى كه انجام داده ايم، چه صورتى دارند؟

ج ـ ظاهر حال و اين كه نه با نوشته و نه با تابلو، منع از استفاده و جلوگيرى ننموده اند، دليل بر رضايت صاحبان آن ها به مثل وضو گرفتن (كه آب زيادى مصرف نمى شود) يا مثل نماز خواندن (كه ضرر و زيانى براى آن ها ندارد) است. به هر حال، با شكّ متعارفِ عقلايى در رضايت، نبايد تصرّف نمود. 16/3/79

(س 272) شخصى مى خواهد وضو بگيرد. در حين شستن صورت، حَدَثى از او سر مى زند. براى اين كه وضو را از سر بگيرد، آيا بايد صورتش را خشك كند يا اين كه با صورت تَر دوباره مى توان آن را شست؟

ج ـ خشك كردن صورت و دست ها لازم نيست؛ ولى بايد متوجّه خطر وسواسى شدن بود. 29/5/78

(س 273) شخصى كه دستش زخم شده، و يا هر دو دستش شكسته، و يا هر دو دستش را در جنگ از دست داده است، حكم وضو گرفتن و تيمّم كردن براى وى چگونه است؟

ج ـ كسى كه هر دو دست او قطع شده، اگر براى او ذراع باقى مانده باشد، احتياطاً بايد به ذراع تيمّم كند و وضو بگيرد و ذراعين را به منزله دو دست قرار دهد؛ آرى، چنين فردى احتياطاً پيشانى خود را براى تيمّم به زمين بمالد. 4/1/76

(س 274) در رساله توضيح المسائل حضرت عالى در بحث وضو، آمده است: «شستن صورت و دست ها، مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جايز و مرتبه سوم و بيشتر از آن، حرام است؛ و اگر با يك مشت آب، تمام عضو شسته شود و به قصد وضو بريزد يك مرتبه حساب مى شود، چه قصد بكند يك مرتبه را يا قصد نكند». آيا ملاك، دست كشيدن به صورت و دست هاست؟ آيا شستن دست ها و صورت قبل از وضو مانعى دارد؟

ج ـ ملاك حكم، دست كشيدن يا آب ريختن نيست، بلكه ملاك، شستن كامل است، بنابراين، اگر با يك مشت، آب به تمام صورت برسد، هر چند دست نكشد، يك بار به حساب مى آيد، و اگر چندين بار آب بريزد، ولى تمام صورت شسته نشود، يك بار محسوب نمى شود، ناگفته نماند كه شستن صورت و دست ها قبل از وضو، مانعى ندارد. 23/4/69

(س 275) شستن بار سوم در وضو حرام است، آيا مبطل وضو نيز هست؟ اگر فردى دست راست را سه دفعه و دست چپ را دو دفعه بشويد تا در مسح اشكالى پيدا نشود، وضويش صحيح است يا نه؟

ج ـ وضويش صحيح است، و مبطليّت بار سوم، فقط به خاطر مسح با آب خارج از وضو است كه در سؤال، عدم آن فرض شده است. 6/3/73

(س 276) آيا مى توان بعضى از اعضاى وضو يا غسل را ترتيبى و بعضى از اعضا را ارتماسى شست؟

ج ـ مانعى ندارد، مى تواند بعضى از اعضا را در وضو يا غسل ترتيبى و بعضى از اعضا را ارتماسى بشويد. 7/3/73

(س 277) آيا در هنگام وضو گرفتن، حركت دادن انگشتر در دست، كافى است يا بايد آن را از انگشت، خارج نماييم؟

ج ـ رساندن آب به پوست بدن در وضو شرط است و اگر انگشتر، مانع از رسيدن آب به پوست نباشد، در آوردن آن لازم نيست؛ ولى براى تيمّم، بايد انگشتر را از دست بيرون آورد. 17/4/79

(س 278) معمولاً در وضو صورت را با يك دست مى شويند، آيا تفاوتى بين شستن با يك دست و شستن با دو دست هست؟ آيا عمل مردها كه آب را از پشت آرنج مى ريزند، استحباب دارد؟

ج ـ تفاوتى ندارد، و آنچه كه در وضو واجب است، شستن صورت است، و كيفيت خاصّى در آن معتبر نيست. آرى، شرط است كه از بالا به پايين شسته شود، و از آرنج ريختن براى مردها استحباب دارد. 30/4/74

(س 279) آيا مژه هاى چشم جزء اجزاى وضو است يا خير؟

ج ـ آنچه از مژه ها كه در موقع وضو گرفتن پيدا و آشكار است، بايد شسته شود، و جزء مواضع وضو مى باشد. بنابراين، اگر هنگام وضو، چشمش را روى هم بگذارد مژگان هاى پلك پايين كه پوشيده شده، جزء نمى باشد و اگر چشمش را باز بگذارد، چون ظاهر مى باشد، بايد شسته شود. 25/11/74

(س 280) آيا هنگام وضو گرفتن آب بايد به زير ناخن ها هم برسد؟ در صورتى كه ناخن كوتاه باشد و روى گوشت دست را بپوشاند و يا مثلاً بلندى آن، حدود دو يا سه ميلى متر باشد، چه طور؟

ج ـ لازم نيست و خود را به زحمت و وسوسه نيندازيد. 25/4/78

(س 281) پوست دستم كنده شده ولى به بدن چسبيده است و هنوز از بدن جدا نشده است. آيا در موقع وضو و غسل بايد زير آن را بشويم؟

ج ـ شستن زير پوست، در صورتى كه پوست، روى آن را به طور متعارف پوشانده باشد لازم نيست و شستن ظاهر آن، كافى است؛ ولى چنانچه پوستى كه كنده شده، گاهى به بدن مى چسبد و گاهى جدا مى شود، اگر كندن پوست، يا شستن زير آن، حَرَجى ندارد، بايد آن را شست و يا كَنْد، و اگر داراى حَرَج است، شستن روى آن كفايت مى كند. 7/3/76

(س 282)چه مقدار از اطراف صورت و بالاى آرنج را براى اطمينان از اين كه قسمت هاى لازم شسته شده، بايد شست؟ و آيا شستن اين قسمت ها واجب است؟

ج ـ مقدار مختصرى كه باعث يقين شود، كافى است و بايد از وسوسه، كاملاً پرهيز نمود و معمولاً با شستن مقدار كمى از اطراف صورت و بالاى آرنج، حدّ واجب تحقّق پيدا كرده است. 30/10/76

(س 283) شخصى تا مدتى هنگام وضو گرفتن دست ها را فقط تا مچ مى شسته و وضوى خود را هم كاملاً صحيح مى دانسته است، و غافل از اين بوده كه وضوى باطل مى گيرد و باگذشت زمان به باطل بودن وضوى خود پى مى برد، آيا نمازهايى را كه با وضوى باطل خوانده است، بايد قضا نمايد؟

ج ـ طبق ظاهر فتاواى مراجع فعلى، نمازهاى خوانده شده باطل است و بايد آن ها را به تدريج قضا نمايد؛ ليكن به نظر اين جانب اگر اين شخص جاهل به مسئله بوده، جاهل قاصر است؛ يعنى كسى است كه حسب متعارف به دنبال يادگيرى احكام دينى رفته، ولى در عين حال متوجه نشده، و يقين داشته است كه اين طور وضو گرفتن درست است، لذا چنين كسى نمازهايش قضا ندارد. 13/9/71

(س 284) براى كسى كه جهت وضو دست يا صورت خود را زير شير آب مى گيرد، يا به وسيله آفتابه، آب روى دست خود مى ريزد، آيا دست كشيدن هم لازم است؟

ج ـ دست كشيدن لازم نيست، و معيار، تحقّق شسته شدن همه عضو است. 8/3/76

(س 285) آيا محلِ مسح سر بايد جلوى سر باشد؟ آيا حركت دست بايد از عقب سر به طرف جلو باشد؟ آيا مسح سر بايد با دست راست باشد؟ آيا در مسح پاها ترتيب شرط است يا مى توان هر دو پا را با هم مسح كرد؟

ج ـ يك قسمت از چهار قسمت سر (كه مقابل پيشانى است)، جاى مسح است و هر جاى اين قسمت، به هر اندازه كه مسح شود، كافى است؛ و در فرض دوم سؤال، مسح از جلوى سر به عقب آن، مانعى ندارد، گرچه احتياط مستحب، مسح از بالا به پايين است و لازم نيست كه مسح سر با دست راست باشد؛ و مسح كردن هر دو پا همزمان و با هم، مانعى ندارد، آرى، پاى چپ را بر پاى راست مقدم نكند. 8/3/76

(س 286) اگر آب مسح سر به آب صورت وصل شود، آيا وضو را باطل مى كند؟

ج ـ مانعى ندارد و وضو را باطل نمى كند. 24/6/75

(س 287)مسح سر خانم ها با توجّه به زيادى مويشان چه طور است؟ وقتى مى خواهند فرق را باز كنند تا مسح بكشند، آيا آن رطوبتى كه به واسطه باز كردن به سر مى رسد، موجب ابطال مسح نيست؟

ج ـ اگر رطوبت رسيده به محلّ مسح سر، قبل از مسح آن به قدرى زياد نيست كه رطوبت از راه مسح بر آن غالب باشد، مانعى ندارد؛ چون صدق مسح، معتبر است و تحقّقش به همان غلبه است. 12/15/77

(س 288) شخصى كه هر دو دستش تا قسمت مچ، باندپيچى يا گچ گرفته شده، چگونه بايد وضو بگيرد؟ و در حالى كه براى مسح كشيدن سر و پاها از انگشتان و كف دست خود نمى تواند استفاده كند، چگونه بايد مسح بكشد؟

ج ـ بايد صورت و دست ها راتا مچ بشويد، و از آبى كه در بالاى قسمت مچ، باقى مانده است، مسح بكشد. 24/12/74

(س 289)آيا فردى كه دستش از مچ قطع شده است، با دست مصنوعى مى تواند مسح بكشد؟

ج ـمسح در فرض سؤال بايد با باقى مانده از دست انجام گيرد.

(س 290)مسح روى پا تا چه مقدار از پا كافى است؟

ج ـ از سرِ يكى از انگشت ها تا برآمدگى روى پا را بايد مسح كشيد و پهناى مسح پا به هر اندازه كه باشد، كافى است؛ ولى بهتر، بلكه احوط آن است كه فرد با تمام كف دست، روى پا را مسح كند. 16/5/79

(س 291) از جانبازان جنگ تحميلى هستم، و دو انگشت شست و سبّابه و قسمتى از كف پاى راست خويش را از دست داده ام، و تاكنون در موقع گرفتن وضو، مسح پا را بر روى سه انگشت ديگر انجام داده ام، تكليف اين جانب را بيان فرماييد.

ج ـ مسح به نحو مرقوم درست است، خداوند ما را جزو علاقه مندان به امثال شما جانبازان عزيز قرار دهد. 24/1/74

(س 292) آيا مى توان روى سر و پا را دو بار مسح كشيد؟

ج ـ مانعى ندارد، امّا بايد ترك نمود؛ و اگر منجر به وسواس شود، حرام است. 9/2/74

(س 293) آيا هنگام مسح پا اگر مقدارى از قسمت مسح خشك بماند، مى توانيم دو مرتبه دست بكشيم؟ يا فقط يك بار بايد دست كشيد؟

ج ـ مسح كشيدن به مقدار باقى مانده، اگر مقدار مسح شده رطوبتش هنوز باقى است، مانعى ندارد، وگرنه شخص بايد دو مرتبه همه عضو را مسح كند. 17/4/79

(س 294) در حال وضو، آيا شخص وضو گيرنده قبل از آنكه آب در دست ها خشك شود و قبل از مسح كشيدن، مى تواند به ريش يا صورت خود دست بكشد؟

ج ـ بهتر است دست نكشد، گرچه اقوى جواز است. 8/3/76

(س 295)اگر انسان جوراب خود را قبل از وضو گرفتن در نياورد و در موقع مسح پا آن ها را در بياورد آيا مسح با همان دستى كه جوراب را در آورده و نيمه خشك است، جايز و وضو صحيح است؟ و آيا اگر وضو گيرنده در موقع شستن دست و صورت، شير آب را دو يا سه بار لمس كند، اشكال دارد؟

ج ـ چنانچه رطوبت باقى مانده به قدرى است كه مى توان با آن مسح كشيد، يعنى اثر تَرى، جاى مسح ظاهر شود و با همان رطوبتْ مسح بكشد، كافى است، و اگر رطوبتْ خشك شده باشد، بايد از اعضاى ديگر وضو رطوبت بگيرد و با آن مسح نمايد و از خارج نمى تواند رطوبت بگيرد؛ و امّا تَرى رطوبت شير آب اگر به قدرى باشد كه به كف دست منتقل شود و با همان قسمت كه آب خارج دارد مسح بكشد، آن مسح، باطل است. امّا اگر رطوبت كم باشد، به طورى كه به دست منتقل نشود كه معمولاً هم چنين است، وضو صحيح است و به هر حال، مسح بايد با آب وضو باشد نه با آب خارج. 1/7/79

(س 296) جهت جلوگيرى از مصرف آب، در اثناى وضو، شير آب را در حالى كه خيس است، مى بندند. آيا آبى كه از شير به دست مى رسد، مضرّ به وضو است؟ آيا بايد قصد آب وضو شود تا وضو صحيح باشد؟

ج ـ اگر ترى و رطوبت شير آب به قدرى باشد كه به كف دست منتقل شود و با همان قسمت كه آب خارج دارد، مسح بكشد، آن مسح باطل است؛ امّا اگر رطوبت كم باشد، به طورى كه به دست منتقل نشود، وضو صحيح است و به هرحال، مسح بايد با آب وضو باشد نه با آب خارج. 3/3/76

(س 297) اگر در محلّ مسح قطره آبى وجود داشته باشد و روى آن مسح كشيده شود، اشكال دارد يا خير؟

ج ـاشكالى ندارد، چون مسح از جهت عرض، هر چند ناچيز هم باشد، كافى است. 29/10/76

(س 298) قطرات آبى كه قبل از شروع به وضو و يا در حين آن بر روى اعضاى ديگر وضو مى ريزد، آيا بايد خشك شود يا نه؟ مثلاً اگر هنگام شستن دست ها يا صورت، قطرات آب بر روى محلِ مسح پا بريزد، بايد اين اعضا جهت ادامه وضو خشك شود، يا اينكه با توجه به اندك بودن آب، نيازى به خشك كردن نيست و مى توان همان گونه ادامه داد؟

ج ـ اگر غير از اعضاى مسح، تر باشد مانعى ندارد، ليكن اعضاى مسح بايد خشك باشد. 13/9/75

(س 299) اگر شخصى موقع وضو گرفتن، مسحِ سر را در وضوخانه انجام دهد و براى مسح پاها از وضوخانه تا شبستان مسجد حركت كند حدود ده قدم و در شبستان، جوراب هايش را درآورد و مسح پاها را انجام دهد، آيا وضويش صحيح است؟

ج ـ راه رفتن در بين وضو گرفتن، اشكال ندارد. پس اگر كسى بعد از شستن صورت و دست ها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح كند، وضوى او صحيح است. 16/10/77

(س 300) شخصى دست راستش را بر اثر شكستگى گچ گرفته اند، لذا نمى تواند پاى راست و سر خود را مسح كند. آيا مى تواند مسح سر و پاى راست را با دست چپ انجام دهد يا اينكه بايد نايب بگيرد؟

ج ـ مى تواند با دست چپ مسح نمايد و مانعى ندارد. 18/2/75

(س 301) اگر اعضاى وضو چرب باشد، آيا وضو صحيح است؟

ج ـاگر چربى داراى جِرم نباشد، وضو با آن مانعى ندارد، هر چند در هنگام شستن به نحوى آب جا به جا مى شود كه آبْ دُزدك به آن گفته شده، صرف آب دزدكْ، مانع از صحّت وضو نيست. 12/5/77

(س 302) آيا لاك زدن روى ناخن هاى دست يا پا قبل از نماز و قبل از وضو، اشكال دارد؟ اگر با همين كيفيت وضو بگيرند و نماز بخوانند، چه حكمى دارد؟

ج ـاگر روى ناخن هاى دست را لاك زده باشد، چون جِرميّت دارد، بايد قبل از وضو بر طرف گردد و نسبت به پاها هم در وضو، حدّاقل يك ناخن يا كم تر از آن بايد بدون مانع باشد تا مسح، صحيح باشد. 24/6/79

(س 303) آيا وجود اثر خودكار در اعضاى وضو، مانع از رسيدن آب است يا خير؟

ج ـ چنانچه جرم داشته باشد، بايد بر طرف شود. 16/11/76

(س 304) شغل گروهى از افراد (مثلاً رنگ آميزى يا ميكانيكى، نجارى) طورى است كه مدام با رنگ يا چسب يا گريس سر و كار دارند، و در موقع وضو هر چه وقت براى ازاله اجرام روى مواضع وضو صرف كنند، بعد از نماز اجرام ريزى را مشاهده مى كنند، حال تكليف چنين افرادى در مورد وضو چيست؟

ج ـ اگر مانع از رسيدن آب به پوست بدن نباشد، اشكال ندارد. 26/10/77

(س 305) در مأموريت هايى كه مى رويم، دائماً با روغن هاى صنعتى كه پاك كردن آن از روى دست، بدون موادّ پاك كننده محال است، سر و كار داريم، و معمولاً هم در اين مأموريت ها موادّ پاك كننده در اختيار نيست و نمى توان با خود حمل نمود. در چنين مواقعى تكليف وضو و غسل چيست؟

ج ـ در صورت اضطرار، در حكم جبيره است و وضوى با آن ها مانعى ندارد و درست است. 1/6/75

(س 306) آيا زدن كتيرا به تمام سر، حتّى جاى مسح كشيدن براى وضو اشكال دارد؟

ج ـ اگر مانع از مسح كشيدن نباشد، مانعى ندارد و با بودن خود كتيرا مانع دارد؛ زيرا كتيرا داراى جِرم است و جاى مسح، بايد مانع نداشته باشد. 15/1/79

(س 307) آيا استفاده از روغن هاى طبيعى مثل روغن بادام براى مو كه طبيعتاً روغن به پوست سر هم مى رسد، در مسح سر مشكلى ايجاد مى كند؟ در صورت داشتن اشكال، آيا بايد نمازهايى را كه در اين حالت خوانده ام، قضا كنم؟

ج ـ اگر جِرم آن كه مانع از رسيدن آب است، باقى نماند، به نحوى كه آب سريعاً از جايى به جايى ديگر برود، براى وضو و مسح، مانعى ندارد، هر چند محلْ چرب باشد؛ ولى اگر جِرم باقى بماند، چون مانع رسيدن آب به پوست مى شود، اشكال دارد و بايد برطرف شود؛ وگرنه وضو باطل است. در مورد نمازهاى خوانده شده، به نظر اين جانب، اگر جاهل به مسئله بوده ايد، حكم جاهل قاصر را داشته ايد (يعنى كسى كه دنبال احكام دينى و يادگرفتن حسب متعارف مى رفته و در عين حال، متوجّه نشده و يقين داشته است كه وضو با اين چربى درست است). نمازهايى را كه با اين وصف خوانده ايد، قضا ندارد. 11/5/79

(س 308) آيا كسانى كه بر بدن خود خالكوبى كرده اند، غسل يا وضوى آن ها اشكال دارد يا خير؟

ج ـ خال ها و هر چيزى كه زير پوست قرار مى گيرد، مانع از صحّت وضو و غسل نيست. 7/3/76

(س 309) لطفاً حكم وضو يا غسل، با وجود سرمه چشم براى زنان را بيان فرماييد؟

ج ـ اگر مانع از رسيدن آب به بدن باشد، بايد بر طرف شود. 10/9/75

(س 310) زنى كه از موادّ آرايشى استفاده كرده و مى خواهد وضو بگيرد يا غسل نمايد، چنانچه آن مواد را پاك كند ولى رنگ آن ها باقى باشد، حكم آن چيست؟

ج ـ اگر به صورت رنگ باقى باشد و جِرم محسوب نگردد ـ همچنان كه ظاهراً مفروض سؤال هم همين است ـ ، مانعى ندارد. 19/12/70

(س 311) اگر چيزى بر اعضاى وضو باشد و شكّ درجرم بودن (و مانعيّت) آن باشد، آيا وضو با آن صحيح است يا بايد به وصول آب به بشره يقين داشت؟

ج ـ لازم است آن را ازاله نمايند، تا اطمينان به رسيدن آب به پوست و محلِ وضو حاصل شود. 8/3/76

(س 312)اگر روى پاى كسى نجس باشد و نتواند براى مسح، آن را آب بكشد، وظيفه اش چيست؟

ج ـ بايد تيمم نمايد. 25/6/76

(س 313) معلولانى كه بايد از كفش هاى طبّى به طور ثابت استفاده كنند، حكم وضوى آن ها چگونه است؟

ج ـ روى همان كفش مسح نمايند و مسحشان درست است. 15/3/79

(س 314) به علّت سوختگى، موهاى جلوى سرم سوخته و از موى مصنوعى استفاده مى كنم. حكم شرعى مسح و غسل موهاى مصنوعى چيست؟

ج ـ در فرض سؤال، لازم است مسح و غسل، بر بشره (پوست بدن) باشد، و اگر حايلى مانند موى مصنوعى، مانع گردد، مسح و غسل، باطل است. آرى، اگر مو را در سر كاشته اند، به نحوى كه نمى توان آن را برداشت، يا برداشتن آن مشقّت دارد، در حكم جبيره است. 30/3/75

(س 315) به دليل ابتلا به عارضه اى تمام موهاى بدنم از جمله سرم ريخته است مدّتى است كه اقدام به كاشت موى مصنوعى كرده ام در اين روش، موها روى يك شبكه مشبّك روى سر وصل مى شود و با كنار زدن موها پوست سر هم پيداست. با توجّه به اين كه درآوردن اين پوسته و نصب دوباره آن، مشقّت بسيارى خواهد داشت، چگونه بايد وضو بگيرم؟ شايان ذكر است كه طبق دستور پزشك، هر پنج، شش روز يك بار بايد اين پوسته را بردارم تا سرم را شستشو دهم. آيا نمازهايى كه با مسح بر روى آن خوانده ام، چه حكمى دارند؟ آيا بايد قضاى آن ها را به جا بياورم؟

ج ـ در مفروض سؤال كه برداشتن موها براى شما مشقّت دارد، مسح كشيدن روى همان موها كفايت مى كند و اسلام، دين سهولت است. بنابراين، نمازهاى گذشته تان هم صحيح بوده و وضويتان درست انجام گرفته و نمازها احتياج به قضا ندارند. آرى، در روزهايى كه براى شستن سر، موها را بر مى داريد، تلاش كنيد كه وضو را در صورت عدم مشقّت، در همان زمان بگيرد. 7/3/79

(س 316) حدود پانزده سال است كه پلك هايم دچار ناراحتى است و مى بايست هر شب پلك ها را با پمادى مخصوص، درمان موقّت كنم، و از طرفى حقّ استفاده از صابون براى شستن آن را ندارم، بلكه فقط مى توانم با دستمالى آن را پاك كنم. در اين صورت تكليف وضويم چيست؟

ج ـ اگر با پاك كردن پماد و چربى جِرم آن كه مانع از رسيدن آب است، باقى نمى ماند، به نحوى كه آب سريعاً از جايى به جاى ديگر برود، براى وضو مانعى ندارد (هر چند محلِ آن چرب باشد)؛ ولى اگر جرم باقى بماند، چون در پاك كردنش احتمال ضرر وجود دارد، پاك كردنش حَرَجى است، و مى بايست وضوى جبيره اى بگيريد، يعنى روى محل آب مى ريزيد واين وضوى جبيره اى، صحيح است، ليكن سزاواراست كه يك تيمّم به همراه هر وضو اضافه كنيد، هر چند كه اين احتياط واجب نيست. 22/8/68