(س 1825) كسى كه استطاعت دارد ولى تاكنون به حج مشرّف نشده است، آيا مى تواند به نيابت از ديگرى حج به جا آورد؟

ج ـ نمى تواند. 22/2/74

(س 1826) كسى كه حج بر او واجب نشده است، آيا مى تواند اجير شود؟

ج ـ مانعى ندارد. 22/2/74

(س 1827) آيا مى توان فيش حجّ متوفّا را به مبلغ زيادترى فروخت و با مبلغ كمترى براى حجّ ميّت، نايب گرفت؟ آيا مى توان از آن فيش براى عزيمت به حج استفاده كرد در حالى كه مازاد قيمت آن متعلّق به ورثه است و در صورتى كه ميّت ورثه صغير داشته باشد، حكم چيست؟

ج ـ آنچه از اصل مال بيرون مى رود، حج است و ورثه مى توانند به حدّاقل اكتفا كنند، بلكه اگر وارث صغير در بين آن ها باشد، نمى توان بيش از حدّاقل برداشت كرد، مگر آنكه بزرگترها بخواهند از سهم خود زيادتر بپردازند؛ و فيش حج جزو اموال ميّت است كه بعد از ميّت به ورثه منتقل مى گردد، مگر آنكه وصيّت كرده كه با فيش خودش به مكّه بروند و به آن فيش هم عنايت داشته، هر چند معمولاً چنين نيست. 16/10/75

(س 1828) كسانى كه با فيش حجّ ميّت و به نيابت از وى به حج مى روند، اگر خود نيز تمام شرايط استطاعت را دارا باشند، بجز باز بودن راه (كه آن هم با فيش حجّ ميّت حاصل شده است)، درصورتى كه بتوانند مثلاً در مدينه يا جدّه (قبل از ميقات) براى متوفّا نايب بگيرند و خودشان حجّ واجب خود را انجام دهند، تكليف چگونه است؟

ج ـ با فرض باز نبودن راه استفاده براى او، جز از راه فيشِ ديگرى، استطاعت برايش حاصل نشده، چون در استطاعت غير از مال و بدن و وقت، باز بودن راه هم شرط است، مگر آنكه صاحب فيش و يا كسانى كه فيش را به او داده اند، اجازه به جا آوردن حج و اجير گرفتن از مدينه يا جدّه براى متوفّا را نيز به او داده باشند، در اين صورت، نه تنها چنين كارى جايز است، بلكه بايد نايب بگيرد، و اگر خودش به جاى او نيابت كند و حج به جاى آورد، صحيح نيست، چون نيابتِ مستطيع، باطل است. 16/10/75

(س 1829) كسى كه در انجام حجّ بلدى نيابت دارد، چه مقدار از مستحبات مدينه و مكه را بايد به نيابت از منوب عنه انجام دهد؟

ج ـ مستحباتى كه انجامش متعارف است، بايد به نيابت از او انجام داد؛ همان گونه كه در نماز استيجارى نيز بايد مستحبات را به مقدار متعارف انجام داد و اجاره و نيابت منصرف به متعارف است؛ امّا مستحبات مدينه را سزاوار است كه براى او هم به جاى آورد و او را نيز در فضيلت هاى مدينه شريك قرار دهد. 16/10/75

(س 1830) كسى كه در انجام حجّ بلدى نيابت دارد، آيا در برگشت از سفر حج نيز بايد به شهر منوب عنه برگردد يا لزومى ندارد؟

ج ـ لزومى ندارد، مگر آنكه در ضمن اجاره، شرط كرده باشند. 16/10/75

(س 1831) يكى از خدمه كاروان هاى حجّ سال گذشته، حجّ نيابتى قبول كرده، امّا به دليل عدم آشنايى نايب و منوب عنه به مسئله، فقط حج را قبول كرده و بناءً عليه، نايب، عمره تمتع را از جحفه به نيابت ائمه اطهار(عليهم السلام) و در موسم حج، فقط حجّ تمتع را به نيابت معهود شروع نموده و پس از انجام قربانى در روز عيد متوجه اشتباه خود شده، لذا بقيّه اعمال حج را قربةً الى الله ادامه داده و تمام كرده و براى اطمينان از مُحل شدن، پس از انجام حج، يك عمره مفرده، براى خود انجام داده و سپس يك عمره مفرده هم به نيابت از منوب عنه و اتماماً انجام داده است. با اين توضيحات بفرماييد چنين مُحرمى آيا مُحل شده است يا نه؟ انجام حج با اين كيفيت (بدون عمره تمتع به نيابت خاص، كه مقدارى از اعمال حج را به نيابت و باقى مانده را قربةً الى الله و انجام عمره مفرده، پس از حج به نيابت با تخلّل يك عمره مفرده بين حجّ و عمره مفرده بنايى) چه صورتى دارد؟ در صورت صحّت، تكليف از گردن نايب و منوب عنه ساقط هست يا خير؟

ج ـ به هر حال از احرام بيرون آمده است؛ امّا با اين حال ذمّه منوب عنه به حجّ تمتّع مشغول است و برائت ذمّه برايش حاصل نشده است. 19/7/75

(س 1832) شخصى به بواسير خونى يا «سلس البول» مبتلاست. آيا مى تواند براى حج، اجير شود كه با اجازه منوب عنه، براى طواف و نماز نايب بگيرد؟

ج ـ نمى تواند، چرا كه جزو معذورين است كه نيابتشان محلِ اشكال است. 28/2/76

(س 1833) دادن طعام به اقوام و آشنايان بعد ازسفر حج، آيا لزومى دارد؟ آيا مى توان اين كار را انجام نداد؟ اگر من اين كار را نكنم و پولش را براى ازدواج پسرى بدهم ثوابش بيشتر نيست؟

ج ـ وليمه دادن در بازگشت از حج، مستحب است و هر مستحبّى ثواب و خصوصيّت خود را دارد و بايد تلاش نمود كه انسان، همه مستحبّات را به قدر توان انجام دهد. 9/9/82

(س 1834) سازمان حج و زيارت با توافق بانك ملّى به اطّلاع مردم رسانده اند كه هر كسى ثبت نام حجّ تمتّع و يا عمره مفرده بنمايد به آن سود تعلّق مى گيرد، اين سود يا بهره چه حكمى دارد ؟

ج ـ مانعى ندارد. 2/2/83