(س 2163) آيا نمازهايى مانند نماز آيات، بر كودكان ناتوان ذهنى نيز واجب است يا خير؟ با توجّه به اين كه وقت زيادى را بايد صرف آموزش اين نماز به آنان نمود و ممكن است اصلاً ياد نگيرند.

ج ـ نماز آيات بر هر مكلّفى واجب است و به مقدارى كه توان دارد بايد ياد بگيرد و بخواند. 13/2/79

(س 2164) بعضى از دانش آموزان استثنايى به علّت آن كه يادگيرى نماز برايشان زحمت دارد، از خواندن نماز سر باز مى زنند. آيا نماز آنان قضا دارد؟

ج ـ بايد به آنان گفت هر طور كه مى توانند و برايشان زحمت ندارد هرچند با اشاره، نماز را بخوانند، ولى نبايد در اين زمينه هم بر آنها سخت گرفت، چون اسلام دين سهولت است؛ همچنين مسئله قضاى نماز را خودشان بايد متوجّه شوند و بر ديگران نيست كه آنها را متوجّه نمايند. آرى، گفتن اين كه اگر نمازهايتان را ولو با اشاره هم نخوانيد، قضا دارد و بايد پاسخگوى خداوند باشيد، به عنوان يك مسئله دينى در حدّ خودش، لازم است. 23/2/79

(س 2165) معلولانى كه بايد از كفش هاى طبّى ثابت استفاده كنند، حكم نماز آنان با اين كيفيت، چگونه است؟

ج ـ كفش طبّى مانع و مضرّ به نماز نمى باشد. آرى، اگر به سهولت و آسانى بتواند با باز گذاشتن قسمت جلوى كفش طبّى و يا راه ديگر سر انگشتان پا و يا بعض آنها را به زمين برساند، بايد اين كار را انجام دهد؛ ناگفته نماند كه اگر موجب زحمت و صدمه است، نبايد انجام دهد. 18/2/79

(س 2166) برخى از معلولان مبتلا به بيمارى صرع خفيف هستند كه ممكن است در بين نماز دچار آن شوند. حكم نمازشان در اين صورت، چگونه است؟

ج ـ نمازى كه با صرع خوانده شده و از حالت نمازگزار خارج شده، بايد قضا شود.

18/2/79

(س 2167) فردى كه از ناحيه پا معلول است و همچنين كنترل ادرار خود را ندارد، در مورد وضو و نماز چه وظيفه اى دارد؟

ج ـ اگر از حيث وقت، توان خواندن نماز با وضو را ندارد، يعنى معمولاً در هنگام نمازش در هر وقت باشد، قطرات بول بيرون مى آيد، بايد وضو بگيرد و يا اگر توان وضو ندارد، به جاى آن تيمّم نمايد و نمازهايش را با همان وضو يا تيمّم بخواند و يك وضو براى نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشا كافى است، كما اين كه براى نماز صبح هم يك وضو و يا تيمّم بدل از آن، كافى است. آرى، اگر به راحتّى مى تواند در يك زمان بدون بيرون آمدن بول نماز خود را بخواند بايد در همان وقت، نمازش را با طهارت بخواند؛ و از حيث نجاست، در حدّ توان بايد هنگام نماز، نجاست را كم كند چه از حيث لباس و چه از حيث گذاشتن وسايلى مانند سوند و كيسه پلاستيكى و مانع از رسيدن بول به بقيّه جاهاى بدن شود.

9/11/79

(س 2168) نابينايان در جايى كه نمى دانند قبله از كدام طرف است و با توجّه به اين كه نمى توانند از قبله نما يا جهت خورشيد يا ستارگان قبله را تشخيص دهند، چه تكليفى دارند؟ آيا بايد مانند ديگران به چهار سمت نماز بخوانند يا به يك سمت به قصد قربت بخوانند، كافى است؟

ج ـ اگر با هيچ راهى ولو با گفته ديگران يا حدس و گمان هاى خودش، گمان به يك طرف هرچند گمان ضعيف، پيدا نكند و نتواند چنين گمانى را تحصيل نمايد، در اين صورت بايد مانند ديگران به چهار طرف بخواند. آرى، اگر گمان يا علم پيدا كرد كه در يكى از دو يا سه طرف است، لازم نيست كه به چهار طرف بخواند، بلكه مى تواند به همان جهت ها اكتفا نمايد. 15/3/79

(س 2169) معلولى كه نمى تواند دو دست خود را تا كنار گوش ها بالا آورده و تكبير بگويد، شروع نماز او به چه صورت است؟ آيا گفتن تكبير، كافى است؟

ج ـ چون اصل بالا بردن دست، يك امر مستحبّ است، بنابراين، بالا نبردن دست هنگام تكبير، هيچ ضررى به نماز نمى زند و تحمّل مشقّت براى بالا بردن دست، مطلوب نيست.