فقیهان اهل سنت در مورد یهودی و نصرانی 4 قول دارند:

«شافعیه» دیه یهودی و نصرانی و معاهد و مستأمن را ثلث دیه مسلمان می‌دانند، اما دیه مجوسی و خورشیدپرست و ماه‌پرست و بی‌دینان و... را که در پناه دولت اسلامی هستند، هشتصد درهم می‌دانند (جزیری، بی‌تا، ج 5، ص 370).

«مالکیه» بر این باورند که دیه یهودی و نصرانی؛ چه عمد و چه خطا، نصف دیه مسلمان است. اما مجوسی و مرتد، هشتصد درهم می‌باشد (همان، ص 371).

«حنبلی‌ها» دیه یهودی و نصرانی را که عمداً به قتل رسیده‌اند، برابر با مسلمان می‌دانند و اگر قتل خطایی باشد، نصف دیه مسلمان است و دیه مجوسی را هشتصد درهم می‌دانند (جزیری، بی‌تا، ج 5، ص372؛ ابن قدامه، 1403 ق، ج 9، ص527).

«حنفیه» معتقدند دیه مسلمان و ذمی برابر است؛ چه عمدی باشد و چه خطا (جزیری؛ بی‌تا، ج 5، ص371؛ ابی حنیفه، 1415 ق، ص46). «ابن مسعود» از صحابه، «زهري» از تابعين و «ثوري» (طوسی، 1407 ق، ج 5، ص 264). همچنین «علقمه»، «مجاهد»، «شعبی» و «نخعی» همين نظريه را داشته‌اند (ابن قدامه، 1403 ق، ج 9، ص527).

برخی نظرات آنان را در این سه نظریه خلاصه کرده‌اند:

1. ابوحنیفه دیه ذمی و مستأمن را مانند دیه مسلمان می‌داند.

2. مالکیه و حنابله دیه کتابی (یهود و نصاری) و معاهد و مستأمن را نصف دیه مسلمان می‌دانند.

3. شافعیه دیه یهودی، نصرانی، معاهد و مستأمن را ثلث دیه مسلمان دانسته است (زحیلی، 1469 ق، ج7، ص5716).

در مورد مجوس، نظرات مختلفی دارند. اکثر آنان؛ مانند «عمر»، «عثمان»، «ابن مسعود»، «سعیدبن مسیب»، «سلیمان بن یسار»، «عطاء»، «عکرمه»، «حسن»، «مالک»، «شافعی» و «اسحاق»، قائل به هشتصد درهم دیه هستند و «عمربن عبدالعزیز» دیه آنان را نصف می‌داند و «نخعی»، «شعبی» و «حنفیه» دیه آنان را برابر با مسلمان می‌دانند (همان).