ديه مقدر، مال معيني است كه در شرع مقدس به سبب جنايت غير عمدي بر نفس، عضو يا منفعت، يا جنايت عمدي در مواردي كه به هر جهتي قصاص ندارد،مقرر شده است.

در کتب فقهای پیشینیان، بحث از چیستی و ماهیت مورد توجه نبوده است. دو دیدگاه در باره چیستی دیه در بین فقها وجود دارد: دیدگاه جبران خسارت بودن دیه که فقهای معاصر چون «آیت‌الله العظمی منتظری»S و«آیت‌الله العظمی صانعی» و... قائلند که دیه ماهیتی صرفاً مدنی دارد.

دیدگاه دوم، در مقابل طرف‌داران دیدگاه ماهیت مدنی دیه، عده‌ای از حقوق‌دانان نیز به «مجازات‌بودن دیه» قائل هستند و دیه را صرفاً یک کیفر جزایی می‌دانند. برخی از حقوق‌دانان، از جمله «دکتر ناصر کاتوزیان»، برای دیه ماهیتی دوگانه قائل و دیه را دارای جنبه‌ کیفری و جنبه جبرانی می‌‌گیرد.

اعتقاد به ماهیت جبران خسارت برای دیه و پذیرش آن بهترین گزینه در این باره است.

واژگان کلیدی

دیه، چیستی و ماهیت