|
نتایج خسارتبودن دیه
با توجه به آنچه گذشت و مهمترین دلایل هر دیدگاه مورد بررسی قرار گرفت، به باور نویسنده این مقاله، دیه جبران خسارت است و پر واضح است که با خسارتدانستن دیه، آثار عملی بر آن مترتب است. مهمترین آثاری را که میتوان مطرح کرد: الف) چون دیه ماهیت خسارت دارد، برابر قاعده کلی حاکم بر خسارتها، دیه نباید مقدار معینی داشته باشد، بلکه میزان آن بر اساس صدمه و خسارتی که وارد شده است، تعیین میشود، اما این پرسش مطرح است که چرا مقدار دیه از طرف شارع تعیین شده است؟ در پاسخ باید گفت از آنجا که حقیقت آدمی و ارزش ذاتی او از اموری است که برای بشر مجهول است و هیچگاه روشن نخواهد شد، پس بجا خواهد بود که خداوند حکیم برای جلوگیری از هرج و مرج، مقدار خسارت بر جان و اعضای بدن را مشخص کند. ب) چون دیه ماهیت خسارت دارد، به نتیجه عمل توجه میشود و به این که عامل خسارت از شرایط تکلیف برخوردار است یا خیر، سوء نیتی در عمل داشته است یا نه و... توجهی نمیشود. لذا پرداخت آن به فرد زیاندیده همواره یکسان نیست. در مواردی شخص زیانزننده موظف به اداست و مواردی عاقله مسؤول پرداخت شده است. حتی در مواردی مسؤول پرداخت آن، دولت اسلامی معرفی شده است. ج) از آنجا که دیه خسارت است و اگر اولیای دم صغیر باشند، قیّم میتواند همچون سایر اموال مولی علیه تصرفاتی را که به مصلحت آنهاست، انجام دهد، حتی اگر این تصرف مساوی عدم اخذ دیه باشد.
|