پرداخت غرامت از دیدگاه عقل، متفرع بر این قاعده است که جسم و جان و حقوق انسان از آن رو که انسان است، محترم می‌باشد. این قاعده از دیرباز در جوامع بشری شناخته شده است؛ زیرا مورد قبول عقل و فطرت او بوده است. لذا مشاهده می‌شود که در نظام‌های حقوقی - در عرصه مدنی و کیفری- حاکم بر کشورهای مختلف دنیا به آن تصریح شده است؛ چنان‌که در متن اعلامیه جهانی حقوق بشر که بر مبنای دیدگاه‌های بشری تنظیم شده است، به این نکته تصریح می‌شود که «هیچ‌کس را نمی‌توان به بندگی یا بردگی گرفت»[1] یا «شکنجه کرد»[2] یا «هر کس می‌تواند از تعدی به حقوق اصلی... که برای او شناخته شده است، به دادگاه‌های صلاحیت‌دار ملی متوسل گردد تا حقش استیفا شود»[3] یا «هر کس حق دارد از منافع اخلاقی و مادی ناشی از هرگونه دستاورد علمی و ادبی یا هنری که آن را به وجود آورده باشد، حمایت شود»[4] و... که همه ناشی از حرمت جان، مال و اندیشه و عمل انسان است.

-----------

[1]. برگرفته از اعلامیه جهانی حقوق بشر، ماده 4.

[2]. همان، ماده 5.

[3]. همان، ماده 8.

[4]. همان، ماده 27.