(س 419) مطابق ماده 323 قانون مجازات اسلامى، هرگاه كسى در حال خواب بر اثر حركت و غلطيدن موجب تلف يا نقص عضو ديگرى شود، جنايت او به منزله خطاى محض بوده و عاقله او عهده دار خواهد بود و مطابق ماده 225 همان قانون، هرگاه كسى در حال خواب يا بيهوشى شخصى را بكشد، قصاص نمى شود و فقط به پرداخت ديه قتل به ورثه مقتول محكوم خواهد شد، يعنى مطابق اين مواد ديه قتل در حال خواب در ماده 323 به عهده عاقله است و ديه قتل در حال خواب در ماده 225 بر عهده قاتل است. آيا اين تفاوت سابقه فقهى و دليل شرعى دارد و يا اينكه فقهاى عظام به چنين تفاوتى قائل نيستند؟

ج ـ ماده 225 ناظر به قصاص و اصل ديه است، نه پرداخت كننده ديه و ماده 323 ناظر به پرداخت كننده ديه است؛ و حكم شرعى مسئله على المعروف آن است كه اين چنين قتلها، قتل خطايى است و قصاص ندارد، و ديه اش هم بر عاقله مى باشد و دو ماده مرقومه مبيّن همين حكم است. گرچه مواردى كه ديه بر عاقله است به نظر اينجانب با معروف فرق دارد كه در مبحث «تعريف عاقله و مسئوليت آن در پرداخت ديه» بيان شده است. 21/7/83